Dəlmə sözü, əsasən "dəlmək" felindən törəmiş bir isimdir və bir neçə mənaya malikdir. Ən geniş mənası "dəlmək" hərəkətinin nəticəsi olaraq meydana gələn şeyə, yəni dəlik açan alətə işarə edir. Bu, sadəcə bir iynədən tutmuş, divarlarda dəlik açmaq üçün istifadə olunan elektrikli qazma maşınlarına qədər müxtəlif alətləri əhatə edə bilər. Beləliklə, "dəlmə" sözü, həmin alətin özü ilə yanaşı, onun yaratdığı dəliyi də təsvir edə bilər.
Lakin "dəlmə" sözünün daha spesifik və maraqlı bir mənası da var: divarlarda, mebellərdə və ya digər səthlərdə yerləşdirilən, kiçik ölçülü, əşyaların qoyulması üçün nəzərdə tutulan taxça və ya çuxur. Misalda göstərildiyi kimi, bu mənada "dəlmə" həm də bir növ dekorativ element kimi xidmət edə bilər. Məsələn, köhnə evlərdə, xüsusilə də kənd evlərində divarlara hörülmüş, kiçik əşyaların qoyulması üçün nəzərdə tutulmuş belə kiçik taxçalar tez-tez rast gəlinir. Onların ölçüləri və formaları müxtəlif ola bilər, lakin ümumi xüsusiyyətləri kiçik ölçülü və divara hörülmüş olmasıdır. Bu mənada "dəlmə"nin, əsasən praktik funksiyası ilə yanaşı, binanın memarlıq üslubuna da öz töhfəsini verdiyini söyləmək olar.
Yekun olaraq, "dəlmə" sözünün həm alət, həm də kiçik taxça mənalarını əhatə edən geniş və rəngarəng bir leksik məna sahəsi vardır. Bu iki məna arasındakı əlaqə də açıqdır: hər iki halda da "dəlmə" sözü, bir şeyin içərisində dəlik açılması və ya meydana gəlməsi ilə əlaqədardır.