Dəmgil termini, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində dəngil sözü ilə sinonim kimi qeyd olunsa da, bitki xəstəlikləri kontekstində daha dəqiq və geniş izah tələb edir. Əslində, "dəmgil" bitkilərdə müşahidə olunan, müxtəlif səbəblərdən (virus, bakteriya, göbələk infeksiyaları və ya qeyri-münasib ətraf mühit şəraiti) yaranan, yarpaq, gövdə və ya budaqlarda ləkə, qabıq çatlaması, deformasiya və ya digər görünən dəyişikliklərlə xarakterizə olunan bir sıra xəstəlikləri ümumiləşdirən bir termindir.
Dəmgil xəstəliyinin spesifik əlamətləri patogenin növündən və bitkinin həssaslığından asılı olaraq dəyişir. Məsələn, bəzi dəmgil xəstəlikləri kiçik, qəhvəyi ləkələr şəklində özünü göstərir, digərləri isə böyük, qara ləkələr, saralmalar, quruma və hətta bitkinin tam məhv olması ilə nəticələnə bilər. Bəzi hallarda dəmgil yarpaqlarda çürüməyə, gövdələrdə çatlara və deformasiyalara səbəb olur.
Dəmgilə səbəb olan amillərin müəyyən edilməsi və müalicə üsullarının seçilməsi çox vacibdir. Müalicə üsulları xəstəliyin səbəbindən, bitkinin növündən və xəstəliyin yayılma dərəcəsindən asılı olaraq dəyişir. Kimyəvi müalicə metodlarından (pestisidlər, fungisidlər) əlavə, xəstəliyin qarşısının alınması üçün aqrotexniki tədbirlər (məsələn, düzgün suvarma, torpaq müalicəsi, bitkilərin sağlam fidanlardan yetişdirilməsi) də böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Beləliklə, "dəmgil" sadəcə bir ləkə deyil, bitkilərdə bir sıra xəstəlikləri əhatə edən, dərin araşdırma və müalicə tələb edən mürəkkəb bir fenomendir. Kənd təsərrüfatında dəmgil xəstəliklərinin vaxtında aşkarlanması və müalicəsi məhsuldarlığın qorunması üçün çox vacibdir.