Dəmlik sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında bir neçə mənada işlənən çoxfunksiyalı bir termindir. Əsasən "dəmkeş" sözünün sinonimi kimi qəbul edilən "dəmlik", əsasən maye maddələrin (çay, ot dəmləmələri, ədviyyat qarışıqları və s.) dəmlənməsi üçün istifadə olunan qabları və ya avadanlıqları ifadə edir. Bu mənada dəmlik, içərisindəki mayenin istənilən dərəcədə qızdırılması və ya qaynamaması üçün müəyyən bir müddət ərzində qızdırılan və ya buxarlanma prosesinə məruz qalmış qabı təmsil edir. Forma və ölçüləri müxtəlif ola bilər: kiçik fincandan tutmuş böyük qazanlara qədər.
Lakin "dəmlik" termini daha geniş mənada, dəmləmə prosesinin özünü də ifadə edə bilər. Məsələn, "Çay dəmliyi çox gözəl oldu" ifadəsi, çayın dəmlənmə prosesinin uğurlu nəticəsini bildirir. Bu kontekstdə, "dəmlik" sözü, yalnız qabı deyil, həm də prosesin keyfiyyətini, nəticəsini əks etdirir.
Daha maraqlı bir aspekt isə, "dəmlik" sözünün metonimiya yolu ilə, dəmlənmiş mayenin özü üçün də istifadə olunmasıdır. Məsələn, "Bir fincan dəmlik içək" ifadəsi, "bir fincan çay içək" mənasını verir. Bu, sözün kontekstə bağlı olaraq necə çoxmənalı ola biləcəyinin gözəl bir nümunəsidir. Beləliklə, "dəmlik" sözünün mənası, onun istifadə olunduğu kontekstdən və əhatə etdiyi məzmun dairəsindən asılı olaraq dəyişir.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "dəmlik" sözü, sadə bir qabdan daha çox, dəmləmə prosesinin özünü, həmçinin nəticəni – dəmlənmiş mayeni də ifadə edə bilən, mənalı və rəngarəng bir sözdür. Onun mənası, söhbətə və kontekstdə istifadəsinə görə dəyişir, bu isə dilin zənginliyini və çevikliyini göstərir.