izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dənləmək felinin mənası, Azərbaycan dilinin zəngin leksikası çərçivəsində, sadəcə "dənli yemləri bir-bir dimdiklə götürüb yemək" və ya "meyvəni ağacdan bir-bir qoparıb toplamaq" kimi qısa izahlarla məhdudlaşmır. Bu fəal hərəkəti daha geniş və dəqiq şəkildə təsvir etmək mümkündür.

Birinci mənasında, "dənləmək" quşların, xüsusilə də toyuq, qaz və s. kimi ev quşlarının, dənli bitkilərin (darı, buğda, qarğıdalı və s.) dənələrini diqqətlə, hər birini ayrı-ayrı seçib dimdikləri ilə götürüb yediyi hərəkəti bildirir. Bu proses, quşların təbii qida axtarış instinktinin və hərəkətinin bir təzahürüdür. Sadəcə yemək deyil, həm də bir növ seçmə və seçicilik prosesini özündə əks etdirir.

İkinci mənasında isə "dənləmək" meyvələrin, xüsusilə də üzüm, albalı, gilas kimi kiçik ölçülü meyvələrin, ağacdan bir-bir əl ilə qoparıb yığılmasını, toplanmasını ifadə edir. Bu hərəkət, səbir, diqqət və dəqiqlik tələb edir. Meyvələrin zədələnməməsi üçün ehtiyatlı bir şəkildə yerinə yetirilir. Yalnız miqdar toplamaq deyil, həm də keyfiyyətə önəm verilməsini göstərir. Belə ki, çürümüş və ya zədələnmiş meyvələr seçilib atılır.

Ümumi olaraq, "dənləmək" sözü həm kiçik ölçülü əşyaların diqqətli şəkildə seçilib götürülməsini, həm də bu prosesdəki səbr və dəqiqliyi vurğulayır. Bu mənada, söz sadəcə bir hərəkəti deyil, həm də bir yanaşmanı, bir münasibəti əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz