izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dəvərəgöz sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus bir yer tutan, maraqlı etimologiyaya malik bir termindir. Sadəcə "dabərəgöz"ün sinonimi kimi qələmə verilən mənası, sözün həqiqi mahiyyətini tam əks etdirmir. Əslində, dəvərəgöz, dəvənin gözünə bənzəyən, böyük və ifadəli gözləri olan bir varlığa, daha dəqiq desək, insanlara və ya heyvanlara aid olaraq, xüsusilə də iri gözləri olan varlığa aid edilir.

Bu mənada, "dəvərəgöz" sadəcə gözlərin ölçüsünü deyil, həm də onların ifadəsini, baxışın gücünü, hətta bəzən gizli bir mənanı da ifadə edə bilər. Məsələn, dəvərəgöz bir insan, baxışları ilə insanları cəlb edən, özünəməxsus cazibəyə sahib biri kimi təsvir oluna bilər. Eynilə, dəvərəgöz bir heyvan, böyük, ifadəli gözləri sayəsində daha diqqətçəkən və yadda qalan görünə bilər.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "dəvə" və "göz" komponentlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görürük. Bu birləşmə, sözün mənasına dəvə gözünün xarakterik xüsusiyyətlərini əlavə edir. Dəvənin böyük və ifadəli gözləri, sözün mənasına daha çox dərinlik və təsvirlilik qatır. Beləliklə, "dəvərəgöz", sadəcə böyük göz demək deyil, həm də bu böyüklüyün ifadə etdiyi duyğu və təəssüratları da özündə əks etdirir.

Qısacası, "dəvərəgöz" sözü, Azərbaycan dilinin zəngin imkanlarını göstərən, sadə görünüşünə baxmayaraq, dərin məna daşıyan bir termindir. Onun mənasını anlamaq üçün sadəcə "böyük göz" tərifini yeterli hesab etmək olmaz. Sözün ifadə etdiyi baxışın gücü, cazibə, hətta gizli mənaları da nəzərə almaq lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz