Şötük (is. məh.) – Dəvənin belinə bağlanan enli ip. Bu izah, sözün əsas mənasını əks etdirir, lakin daha geniş və dəqiq bir şəkildə izah edilə bilər.
Etimologiya: Sözün etimologiyası dəqiq bilinməsə də, türk dillərindəki "şöt" (dəvənin belindəki yük), "şüt" (yük, daşımaq) kimi sözlərlə əlaqələndirilə bilər. "Şötük" sözü, bu köklərdən törəyərək, "dəvənin yükünü daşımaq üçün belinə bağlanan ip" mənasını ifadə edir.
Məna Nüansları: "Şötük", sadəcə enli bir ip deyil, dəvənin yükünü sabitləmək üçün xüsusi olaraq hazırlanmış və istifadə edilən bir aksesuardır. Bu ip, adətən, möhkəm, davamlı materialdan (məsələn, kətan, kəndir və s.) toxunur və dəvənin belinə bərabər şəkildə paylanmasını təmin edən xüsusi düyünlər və bağlamalar ilə təchiz olunur. Yükün sürüşməsini və dəvənin belinə zərər verməsini qarşısını almaq üçün "şötük"ün düzgün bağlanması çox vacibdir.
İstifadə nümunələri:
- Dəvənin yükünü “şötük”lə möhkəm bağladılar. (Bu cümlədə “şötük” yükün sabitlənən vasitəsi kimi işlənir.)
- Köhnə “şötük” artıq yararsız olmuşdu, yeni birinə ehtiyac vardı. (Bu cümlədə “şötük” konkret bir əşya kimi istifadə edilir.)
- Dəvənin belindəki “şötük” yükün ağırlığından yırtılmışdı. (Burada “şötük”ün funksiyası və onun zədələnməsi vurğulanır.)
Sinonimlər: "Şötük" üçün tam sinonim tapmaq çətindir, lakin mənaya yaxın sözlər "dəvə kəməri", "yük bağı" kimi ifadələr ola bilər. Ancaq bu ifadələr, "şötük" sözünün ifadə etdiyi spesifikliyi tam əks etdirmir.
Nəticə: "Şötük" sözü, sadəcə bir ip olaraq deyil, dəvənin yükünü daşımaq üçün xüsusi hazırlanmış və istifadə edilən bir vasitə olaraq dərk edilməlidir. Onun etimologiyası və istifadə sahəsi, sözün mənasını daha yaxşı anlamağa kömək edir.