izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Diksiniş sözü Azərbaycan dilində qorxu, qəfil təəccüb, şok və ya narahatlıqdan yaranan birdən-birə bədən və ya ruh halının sərtləşməsini, hərəkətsiz qalmasını ifadə edir. Sadəcə "diksinmə" və ya "səksənmə" kimi tərcümə edilməsindən daha geniş bir məna kəsb edir. Bu, cismən hiss edilən bir reaksiyadır, ürəyin sürətlə döyünməsi, əzələlərin gərilməsi, nəfəsin tutulması kimi fiziki əlamətlərlə müşayiət oluna bilər.

Diksiniş ani və gözlənilməz bir hadisə ilə qarşılaşdıqda baş verir. Bu hadisə səs-küy, qaranlıqda ani hərəkət, gözlənilməz toxunma, təhlükəli görünən bir vəziyyət və ya hətta güclü bir emosional təsir ola bilər. Əslində, insanın təhlükədən qorunmaq üçün hazır vəziyyətə keçməsinin ilkin refleksiv reaksiyasıdır. Beyin təhlükə siqnalı aldıqda, bədəni dərhal hərəkətə hazırlayır. Bu, sürətlə reaksiya vermək üçün əzələlərin gərilməsinə, həmçinin diqqətin mənbəyini təyin etmək üçün duyğuların artmasına səbəb olur.

Diksinişin "səksənmə"dən fərqi, daha çox daxili bir təsirə, daha dərin bir təəccüb və ya qorxu hissinə əsaslanmasıdır. Səksənmə daha çox səs-küyə və ya gözlənilməz bir toxunmaya qarşı refleksiv bir reaksiyadır, halbuki diksiniş daha geniş miqyaslı, daha emosional yüklü bir təcrübə ola bilər. Məsələn, qaranlıq bir küçədə qəfil bir səs səksənməyə səbəb ola bilər, amma qəfildən görünən bir qaranlıq fiqur daha güclü bir diksiniş hissi yaradar.

Beləliklə, diksiniş sadəcə fiziki bir reaksiya deyil, həm də emosional bir təcrübədir. Bu, insanın təhlükəyə reaksiyasının mürəkkəbliyini və onun fiziki və psixoloji aspektlərinin qarşılıqlı əlaqəsini əks etdirir. Diksinişin şiddəti və müddəti fərdi fərqlərə, hadisənin şiddətinə və insanın şəxsi təcrübəsinə görə dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz