izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Diktatura [lat. dictatura] – bir şəxsin və ya kiçik bir qrupun, xalqın iradəsini və hüquqlarını tamamilə gözardı edərək, qeyri-məşru vasitələrlə əldə etdiyi və qoruyub saxladığı, məhdudlaşdırılmamış hakimiyyət formasıdır. Bu hakimiyyət, demokratik prinsiplərə, qanunlara və insan hüquqlarına hörmət etmədən, qorxu və zorakılıq üzərində qurulur. Hakimiyyətin mərkəzləşdirilməsi və bütün gücün bir əldə toplanması diktaturanın əsas xüsusiyyətlərindəndir.

Diktatorlar hakimiyyətə adətən qanunsuz üsullarla – dövlət çevrilişi, zorakı üsyan və ya digər qeyri-demokratik yollarla gəlirlər. Onlar öz hakimiyyətlərini qorumaq üçün müxalifəti sərt şəkildə yatırırlar, öz fikirlərinə uymayanları təqib edir, mətbuatı senzura edir, və seçkiləri saxtalaşdırırlar. Söz və fikir azadlığı, toplaşma azadlığı, və insan hüquqlarının digər əsas prinsipləri diktatura rejimlərində ciddi şəkildə pozulur.

Diktaturanın müxtəlif növləri mövcuddur. Hərbi diktatura, ordu rəhbərliyinin hakimiyyəti ələ keçirməsi və ölkəni hərbi qaydalar altında idarə etməsi ilə səciyyələnir. Bundan əlavə, fərdi diktatura (bir şəxsin hakimiyyəti) və ya partiya diktaturası (bir siyasi partiyanın hakimiyyəti) kimi növləri də mövcuddur. Lakin bütün növləri üçün ümumi olan əsas cəhət, xalqın iradəsinin və hüquqlarının tamamilə gözardı edilməsidir.

Tarix boyu bir çox ölkə müxtəlif növ diktatura rejimləri yaşamışdır. Bu rejimlər insanlığa böyük əzablar gətirmiş, minlərlə insanın həyatına son qoymuş və cəmiyyətin inkişafına mane olmuşdur. Diktaturanın ağır nəticələri, onun qəti şəkildə rədd edilməsinə və demokratik dəyərlərin qorunmasına səbəb olmalıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz