Dili Gədək (Dilikəsik): Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "dilikəsik" və ya "dili gədək" ifadələri əsasən "dilsiz, danışa bilməyən" mənasında izah olunur. Lakin bu, mənanın tam və dəqiq təsvirini verməyə bilər. Çünki "dili gədək" olmaq sadəcə fiziki bir əlilliyi deyil, həm də nitqin pozulması ilə bağlı daha geniş bir məna kəsb edə bilər.
Daha geniş baxış bu ifadənin arxasında yatan müxtəlif səviyyələri ortaya qoyur. Birinci səviyyə, fiziki səbəblərdən (doğuşdan dil əzələlərinin inkişaf etməməsi, əməliyyat, xəstəliklər nəticəsində) tamamilə danışa bilməməkdir. Bu halda "dili gədək" ifadəsi tam mənasında özünü doğruldur.
İkinci səviyyə isə daha mürəkkəbdir və nitqin pozulması ilə əlaqədardır. Bu, səsin tam olaraq çıxmaması, səs-tona nəzarət edə bilməmək, sözləri düzgün tələffüz edə bilməmək və ya dilin ifadə qabiliyyətinin məhdud olması kimi halları əhatə edə bilər. Bu səbəbdən "dili gədək" ifadəsi bəzən nitq qüsuru olan şəxslər üçün də istifadə olunur. Bu istifadə daha çox ifadənin əsl mənasından biraz kənara çıxsa da, kontekstdən asılı olaraq başa düşülə bilər.
Üçüncü bir məna səviyyəsi də mövcuddur ki, burada "dili gədək" ifadəsi məcazi mənada işlənir. Bu halda ifadə danışmağı bacarmayan, fikrini düzgün ifadə edə bilməyən, özünü ifadə etməkdə çətinlik çəkən şəxslər üçün istifadə edilə bilər. Bu mənada, fiziki bir əlilliyə işarə etmir, daha çox kommunikasiya qabiliyyətinin zəifliyini ifadə edir.
Yekun olaraq, "dili gədək" ifadəsinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Sadəcə "dilsiz" mənası ilə kifayətlənmək düzgün deyil. İfadənin arxasında yatan daha geniş mənaları anlamaq üçün kontekstin diqqətlə nəzərə alınması vacibdir. Bu ifadənin tətbiqində həssas olmaq və ehtiyatlı davranmaq da əhəmiyyətlidir.