Dişaçan (is. xüs.) – Çarxlarda, mexanizmlərdə və digər texniki qurğularda dişlərin açılması üçün istifadə olunan müxtəlif alətlər, dəzgahlar və ya maşınların ümumi adıdır. Dişaçanlar müxtəlif materiallardan (metal, plastik və s.) hazırlanmış hissələrdə dəqiq və müəyyən parametrlərə malik dişlərin yaranmasını təmin edir. Bu dişlər, mexanizmin hərəkətini ötürmək, qüvvəni artırmaq və ya müəyyən bir hərəkət ardıcıllığı yaratmaq üçün vacib rol oynayır.
Dişaçanlar geniş çeşiddə mövcuddur və onların növü emal ediləcək materialın növü, dişlərin ölçüləri və forması, eləcə də lazımi dəqiqlik səviyyəsindən asılıdır. Misal olaraq, dişli çarxların istehsalında istifadə olunan dişaçanlar, dişli frezlər, diş açan preslər və avtomatlaşdırılmış dişaçan maşınları göstərmək olar. Bu maşınlar kompüter idarəli (CNC) texnologiyaları ilə təchiz oluna bilər ki, bu da dişlərin daha yüksək dəqiqlik və səmərəliliyi ilə emal edilməsinə imkan verir.
Dişaçan texnologiyasının inkişafı müasir sənayenin müxtəlif sahələrində, xüsusilə də maşınqayırma, aviasiya, kosmik sənaye və avtomobil sənayesində əhəmiyyətli rola malikdir. Çünki dişli mexanizmlər, reduktorlar, dişli çarxlar və s. bu kimi bir çox əhəmiyyətli mexaniki hissələrin istehsalı dişaçanların köməyi ilə həyata keçirilir. Dişaçan maşınlarının təkmilləşdirilməsi və yeni texnologiyaların tətbiqi, daha mürəkkəb və yüksək keyfiyyətli dişli mexanizmlərin istehsalını mümkün edir.
Beləliklə, dişaçan sadəcə bir alət deyil, müasir sənayenin əsas tərkib hissələrindən birini istehsal edən mürəkkəb texnoloji prosesin ayrılmaz elementidir. Onun dəqiqliyi və səmərəliliyi müxtəlif mexanizmlərin etibarlılığı və iş qabiliyyətinin əsasını təşkil edir.