Dolandırıcı sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "adam aldatmağı özünə peşə etmiş adam; fırıldaqçı, aldadıcı" kimi tərif olunur. Ancaq bu tərif, dolandırıcı şəxsin hərəkətlərinin mürəkkəbliyini və çoxşaxəliliyini tam əks etdirmir. Dolandırıcı sadəcə bir aldadıcı deyil, öz qurbanlarını diqqətlə seçən, onların zəifliklərindən istifadə edən, hətta illər boyu planlaşdırılmış mürəkkəb sxemlər quran bir manipulyatordur.
Dolandırıcıların fəaliyyət üsulları çox müxtəlifdir: bəziləri etimad qazanmaq üçün illərlə insanlarla münasibət qurur, bəziləri isə qısamüddətli, lakin çox təsirli sxemlərə əl atır. Onlar ağıllı, hazırcavab və gözəl danışıq qabiliyyətinə malik olurlar, qurbanlarının şübhəsini yatırmaq üçün mükəmməl aktyorluq bacarığı göstərirlər. Dolandırıcıların əsas silahı, insan psixologiyasının incəliklərini bilmək və bu biliklərdən öz məqsədləri üçün istifadə etmək qabiliyyətidir.
Dolandırıcılar müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərə bilərlər: maliyyə piramidaları, saxta investisiyalar, internet fırıldaqçılığı, sahtekarlıqlar və s. Onların hərəkətləri ciddi cinayət təşkil edir və qurbanlar üçün həm maddi, həm də mənəvi zərərlərlə nəticələnə bilər. Dolandırıcılarla qarşılaşmamaq üçün diqqətli olmaq, şübhəli təkliflərə şübhə ilə yanaşmaq və lazım olduqda peşəkarlardan kömək istəmək çox vacibdir. Dolandırıcılığın qarşısının alınması, həm fərdlərin, həm də dövlətin məsuliyyətidir.
Beləliklə, "dolandırıcı" sözü sadəcə bir etiket deyil, mürəkkəb psixoloji mexanizmlərə, mükəmməl planlaşdırmaya və qurbanların zəifliklərindən istifadə etmə bacarığına malik olan cinayətkar şəxsiyyətin təsvirini ehtiva edir. Onların fəaliyyətinin geniş miqyasını və mənfi nəticələrini nəzərə alaraq, bu termini anlamaq və özümüzü qorumaq hər birimiz üçün vacibdir.