Doluxma (Doluxmaq felindən törəmə isim): Bir şeyin başqa bir şeylə tam və ya qismən örtülməsi, doldurulması, bürünməsi halı. Bu, sadəcə fiziki bir proses olmayıp, daha geniş mənalarda da istifadə oluna bilər.
Fiziki doluxma, məsələn, bir qabın su ilə doluxması, bir otağın əşyalarla doluxması və ya bir torbanın meyvələrlə doluxması kimi konkret hadisələri ifadə edir. Bu halda, əsas vurğu dolğunluq, boşluğun qalmamaması üzərindədir. Qabın həcminin tamamilə və ya qismən doldurulması doluxma prosesidir.
Ancaq doluxma daha metaforik mənalarda da işlədilə bilər. Məsələn, “şeirin duyğu doluxması” deyəndə, şeirin güclü, zəngin və təsirli duyğularla dolub-daşması nəzərdə tutulur. Bu halda fiziki bir doldurulma yox, ədəbi-bədii bir təsvirdir. Burada doluxma, hisslərin, təəssüratların intensivliyi və zənginliyini ifadə edir.
Eyni zamanda, “şəhərin işıqlarla doluxması” kimi ifadələrdə, doluxma, işıqların hər tərəfi bürüyüb, göz oxşayan bir atmosfer yaratması mənasını verir. Bu, işıqların fiziki mövcudluğundan daha çox, onların yaratdığı estetik təsiri ifadə edir.
Beləliklə, doluxma sözü yalnız fiziki bir dolğunluğu deyil, həm də duyğu, his, təəssürat və ya estetik təsirin intensivliyini, zənginliyini və tamlığını ifadə edən çoxşaxəli bir anlayışdır. Kontekstə görə mənası dəyişsə də, əsasında hər zaman bir şeyin başqa bir şeylə, tam və ya qismən, doldurulması, örtülməsi və ya bürünməsi fikri dayanır.