Donkixotluq: İspan yazıçısı Servantesin əsərinin əsas qəhrəmanı Don Kixotun adından götürülmüş bu söz, yalnızca əsərin əsas mövzusunu deyil, həm də insan təbiətinin mühüm bir tərəfini əks etdirir. Donkixotluq, həqiqətdən uzaq, idealist, xəyalpərəst davranış və düşüncə tərzini ifadə edir. Səmərəsiz səylərə, qeyri-realist arzulara və həqiqətin qəbul edilməməsinə söykənən bu xarakter, çox vaxt komik, amma eyni zamanda təəssüf doğuran bir vəziyyətə səbəb olur.
Don Kixotun küləyə hücum etməsi, dəyirmanları nəhənglərlə qarışdırması kimi məşhur səhnələr, donkixotluğun ən bariz nümunələridir. Bu, həyatın real problemlərini görməmək, xəyallarla gerçəkliyi qarışdırmaq və nəticədə uğursuzluğa düçar olmaq deməkdir. Donkixotluq sadecə səhv davranış deyil, həm də həyatın mənasını öz xəyallarında axtarmaq, öz dünyasını qurmaq cəhdi kimi də izah oluna bilər.
Lakin, Don Kixotun hekayəsi sadəcə gülünc bir xarakterin hekayəsi deyil. Onun inadkarlığı, idealizmi və ədalətə olan inamı müəyyən dərəcədə heyranedici və hətta ilhamverici ola bilər. Donkixotluq, gerçəkliyə meydan oxumaq, qeyri-mümkünə çalışmaq, öz ideallarına sadiq qalmaq mənasını da özündə ehtiva edir. Bu mənada, donkixotluq həm gülünc, həm də qəhrəmanlıq elementlərini özündə birləşdirir. Ona görə də, bu sözün mənasını anlamaq üçün, həm komik, həm də ciddi tərəflərini nəzərə almaq lazımdır.
Müasir kontekstdə donkixotluq, məqsədə çatmaq üçün real imkanları dəyərləndirmədən, səmərəsiz üsullardan istifadə etməyi, utopik idealların ardınca qaçmağı və real həyatın tələblərini gözardı etməyi bildirir. Məsələn, qeyri-realist biznes planları hazırlamaq, əldə edilməyən bir məhəbbətin ardınca qaçmaq və ya mümkün olmayan bir məqsədə nail olmaq üçün həddindən artıq səylər göstərmək donkixotluq nümunələri kimi qəbul edilə bilər. Beləliklə, bu sözün mənası geniş və çoxşaxəlidir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər.