Dönməz sifəti, əsasən bir insanın xarakterini və davranışını təsvir etmək üçün işlənir. Sözün əsas mənası "dəyişməz", "əyilməz", "geri dönməz" olmaqdadır. Bu, həm fiziki, həm də mənəvi cəhətdən möhkəmlik, qətiyyətlilik, səbatkarlıq mənalarını ehtiva edir. Dönməz bir insan, qarşılaşdığı çətinliklər qarşısında sarsılmazdır, öz prinsiplərindən və qərarlarından dönməz. O, hədəfinə doğru gedən yolda maneələri aşmaq üçün kifayət qədər əzm və dözümə malikdir.
Dönməzlik, sadəcə inadkarlıqla eyniləşdirilməməlidir. İnadkarlıq, əsasən özündə müəyyən sərtlik və açıq fikirsizliyi əks etdirir. Dönməzlik isə daha çox daxili bir güc, inanclarına və qərarlarına olan etiqadın əyani təzahürüdür. Bu, uzun müddətli səylər tələb edən hər hansı bir işdə uğur qazanmaq üçün vacib bir xüsusiyyətdir. Məsələn, bir alim illərlə apardığı elmi araşdırmasında, ya da bir sənətkar əsərinin yaradılması zamanı dönməz bir səbat nümayiş etdirir.
Dönməzlik, həmçinin, etik və mənəvi dəyərlərə sadiq qalmağı da ifadə edə bilər. Ədalət uğrunda mübarizə aparan, haqsızlığa qarşı çıxan şəxslər dönməz bir mövqe tuturlar. Onların əzmkarlığı və dözümlülüyü, həyatın çətinliklərinə baxmayaraq, doğru yolda qalmaqda onlara kömək edir. Ona görə də “dönməz qəhrəman”, “dönməz iradə” kimi ifadələr insanın əzmini, qətiyyətini və ədalətə sadiqliyini ifadə edir.
Nəticə etibarilə, "dönməz" sözü, yalnız səbatkarlığı deyil, həm də qətiyyəti, əzmkarlığı, dözümlülüyü və prinsiplərə sadiqliyi özündə əks etdirən mürəkkəb bir anlayışı ifadə edir. Bu, həyatın müxtəlif sahələrində uğur qazanmaq üçün vacib bir keyfiyyətdir.