izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Döyənək sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənaya malik olsa da, əsasən dəridə, bədəndə mexaniki təsirlər nəticəsində əmələ gələn dəyişikliyi ifadə edir. Sadəcə "qabar" kimi tərcümə etmək qeyri-dəqiq olardı, çünki döyənək daha geniş bir anlayışı əhatə edir.

Birinci və ən geniş yayılmış mənası, bir səthə uzun müddət təkrarlanan təmas, sürtünmə və ya təzyiq nəticəsində əmələ gələn sərtləşmiş, qalınlaşmış, bəzən də qabarıq dəricikdir. Bu, yalnız döymədən deyil, həm də uzun müddət davam edən sürtünmədən, o cümlədən geyimlərin sürtünməsindən, əşyalara tez-tez toxunmaqdan da yaranır. Müşahidə olunan sərtləşmə dərəcəsi təsir gücündən və müddətindən asılı olaraq dəyişir.

İkinci mənası isə daha çox dərinin fiziki zədələnməsinə işarə edir. Bu zaman döyənək sadəcə sərtləşmiş dəridən deyil, həm də qabar, şişkinlik və ya hətta kiçik yaralarla müşayiət oluna bilər. Belə hallarda, döyənək, zərbənin gücünü və təsir müddətini göstərən bir əlamət kimi çıxış edir.

Maraqlı bir məqam da odur ki, "döyənək" sözünün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq nəinki fiziki, həmçinin məcazi mənalarda da işlənə bilər. Məsələn, "uzun illər ərzində çalışmanın döyənəyi" ifadəsi insanın uzun müddət davam edən zəhmətinin nəticəsində əldə etdiyi təcrübəni və bacarığını simvolizə edə bilər. Bu mənada döyənək, sərtlik və qalınlıq mənasında deyil, səylə əldə edilmiş bərk və möhkəm nəticə kimi qəbul edilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz