Dözüş sözü Azərbaycan dilində geniş mənada dözüm kimi başa düşülür, ancaq daha dəqiq təhlil edildikdə bir sıra incəlikləri özündə əks etdirir. Sadəcə olaraq çətinliklərə, əziyyətlərə qarşı müqavimət göstərmək deyil, həm də müəyyən bir vəziyyəti, hadisəni, şəxsi və ya durumu qəbul etmək, ona dözmək mənasını da özündə birləşdirir.
Dözüş, passiv bir dözüm deyil, əksinə, fəal bir mübarizəni, səbrli bir gözləməni, çətinliklər qarşısında sarsılmazlığı ifadə edir. Bir insanın fiziki və ya mənəvi cəhətdən çətinliklərə, əzablara, ağrılara, həmçinin xoşagəlməz şəraitə və ya insanlara qarşı göstərdiyi müqavimət və səbrlilik qabiliyyətidir. Bu, sadəcə səbir etmək deyil, həm də müəyyən bir məqsədə çatmaq üçün çətinlikləri fəal şəkildə dəf etmək bacarığıdır. Məsələn, ağır bir xəstəliyin əzablarına dözüş göstərmək, uzun müddətli aclıq və susuzluğa dözüş göstərmək, ya da ədalətsizliyə dözüş göstərmək – hamısı fərqli kontekstlərdə, ancaq eyni mahiyyəti daşıyır: çətinliklərin öhdəsindən gəlmək, sınmamaq.
Dözüşün müxtəlif səviyyələri var: fiziki dözüş, mənəvi dözüş, ruhi dözüş. Fiziki dözüş fiziki əziyyətlərə, yorucu işlərə qarşı müqaviməti, mənəvi dözüş əxlaqi sınaqlara, ədalətsizliyə, təhqirlərə qarşı səbri, ruhi dözüş isə ruhi sarsıntılara, kədərlərə, ümidsizliyə qarşı mübarizəni əks etdirir. Bu üç cəhət bir-birini tamamlayır və güclü bir şəxsiyyətin əlamətidir.
Tarix boyu dözüş, müxtəlif mədəniyyətlərdə əsas dəyərlərdən biri olub. Çətinliklər qarşısında əzmkarlıq, səbr və mübarizə həmişə hörmət və təriflə qarşılanıb. Dözüş, inkişaf və irəliləmək üçün vacib bir keyfiyyətdir. Çünki həyat dəyişkən və çətinliklərlə doludur. Dözüş isə bu çətinliklərin öhdəsindən gəlmək, hədəflərə çatmaq və özünü təsdiq etmək üçün lazım olan ən əsas xüsusiyyətlərdən biridir.