izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Drama [yun.] - Səhnə əsəri janrının ən mühüm nümayəndələrindən biri olaraq, dram əsasən dialoqlar vasitəsilə inkişaf edən, müəllifin səhnə arxasında qalıb öz fikirlərini tamaşaçıya qəhrəmanların hərəkətləri və dialoqları ilə çatdırdığı bir ədəbi və səhnə əsəridir. Yunanca "dran" sözündən götürülmüşdür ki, bu da "hərəkət", "əməl" mənalarını verir. Beləliklə, dramın əsasını qəhrəmanların hərəkətləri və onların arasında baş verən əlaqələr təşkil edir.

Dramanın əsas xüsusiyyətlərindən biri də hərəkətlilik və gərginlikdir. Hadisələrin sürətli inkişafı, qəhrəmanlar arasındakı ziddiyyətlər və mübarizələr tamaşaçını əsərin axarına cəlb edir və onu həyəcanlandırır. Müəllifin özündən əl çəkib tamaşaçının öz qərarlarına gəlməsinə imkan yaratması dramın fərqləndirici cəhətlərindən biridir. Müəllif hadisələri birbaşa şərh etmək əvəzinə, onları süjet xətti vasitəsilə ifadə edir və tamaşaçının özünün əsərin mənasını dərk etməsinə şərait yaradır.

Dramanın müxtəlif növləri mövcuddur: tragediya, komediya, melodrama, farsa və s. Hər bir növün özünəməxsus xüsusiyyətləri və əsas motivləri vardır. Tragedya əsasən faciəli sonluqla bitən hadisələrdən, komediya isə gülməli və əyləncəli vəziyyətlərdən bəhs edir. Melodrama duyğulara, farsa isə yumora əsaslanır. Bununla yanaşı, dram müasir teatrda da müxtəlif formalarda özünü göstərir, eksperimental və avant-qard əsərlər də daxil olmaqla.

Dramanın tarixi qədim Yunanıstana qədər gedib çıxır. Qədim Yunan dramaturqları – Esxil, Sofokl və Evripidin əsərləri dünya ədəbiyyatının inkişafında mühüm rol oynamışdır. Sonrakı dövrlərdə Şekspir, Molier, Çexov kimi böyük dramaturqların əsərləri dünya teatr sənətinin zirvəsini təşkil edir. Drama, ədəbiyyatın və teatr sənətinin ayrılmaz bir hissəsi olaraq, insan həyatının, cəmiyyətin və dünyanın müxtəlif problemlərini özündə əks etdirir və tamaşaçıya dərin təəssüratlar bəxş edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz