izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dümsükləmək feli, fiziki təmas əsasında bir hərəkəti ifadə edərək, bir cismin digərinə qəfil və qısa müddətli təzyiq göstərilməsini bildirir. Bu təzyiq,dirsək, yumruq, burun və ya başqa bir cism ilə həyata keçirilə bilər. Sadəcə vurmaqdan fərqli olaraq, dümsükləmək daha çox qəfil, qısa və intensiv bir təsirə malikdir. Məsələn, qapının çərçivəsinə dəymək vurmaq olarsa, qapını açmağa çalışarkən qəflətən ona dirsəklə təzyiq göstərmək dümsükləmək olardı.

Hərəkətin mahiyyətinə görə, dümsükləmək həm təsadüfi, həm də qəsdən edilə bilər. Bir qəflətən əngəl ilə qarşılaşma nəticəsində dümsükləmə baş verə bildiyi kimi, qəsdən kimsəni əsəbiləşdirmək, onu narahat etmək məqsədilə də edilə bilər. Buna görə də, bu felin konteksti onun mənasını müəyyən etməkdə əsas rol oynayır. Təsadüfi dümsükləmə adi bir hadisə kimi qəbul edilərsə, qəsdən edilən dümsükləmə daha ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.

Lüğətlərdə "vurmaq", "itələmək", "dürtmək" kimi fellərlə sinonim kimi göstərilsə də, dümsükləmək bu fellərdən gücü, qəfləti və təması ilə fərqlənir. "Vurmaq" daha geniş bir məna kəsb edərək güclü təsir göstərməyi bildirir, "itələmək" cismi hərəkətə gətirməyə, "dürtmək" isə yüngül və daha az güclü təzyiqə yönəlmişdir. Dümsükləmək isə bu üçünün arasındakı intensivliyi, qəflətliyi və daha spesifik bir təmas nöqtəsini (dirsək, yumruq, burun ucu) ifadə edir.

Əlavə olaraq, dümsükləmək felinin istifadəsi ədəbiyyatda, xüsusən məcazlı mənada da rast gəlinir. Məsələn, "həqiqətin ağrılı dümsükləməsi" ifadəsi həqiqətin incitərək insanı sarsıtmasını ifadə edir. Bu da sözün mənasının daha geniş bir kontekstdə istifadə edilmə imkanını göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz