izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dürr (ər. درّ) sözü əsasən inci və ya mirvari mənasını verir. Bu, dənizdə yaşayan xüsusi molyuskların (dəniz qabıqlılarının) içərisində əmələ gələn, parlaq və dəyərli bir təbii gövhədir. Dürrlərin rəngi, ölçüsü və formasında geniş variasiya mövcuddur; ağ, krem, sarı, qara və ya hətta qırmızımtıl çalarlarda ola bilərlər. Onların qiyməti nadirliyinə, gözəlliyinə, ölçüsünə və təmizliyinə görə dəyişir. Tarixən dürr çox qiymətləndirilmiş, zənginlik və lüksün simvolu olmuşdur.

Ancaq dürr sözünün mənası yalnız material obyekt ilə məhdudlaşmır. Azərbaycan ədəbiyyatında, xüsusilə şeir və nəsr əsərlərində, dürr tez-tez məcazlı mənada işlədilir. Gözəllik və kamilliyi təcəssüm etdirən bir metafora kimi, xüsusən də gözəl bir qadının dişlərinə bənzədilir. Gözəl, ağ və parıldayan dişlər dürrə bənzədilir, bu da onların gözəlliyini və dəyərini vurğulayır. Misal olaraq verilən beyt də bunu əyani şəkildə göstərir: "Ləli-ləbi bənzər gövhər kanına; Düzülüb gövhərtək dür dəhanına". Bu beytdə gözəl qadının dodaqlarının gövhərə bənzədilməsi ilə yanaşı, dişləri də dürrlərə, yəni inciyə bənzədilir. Beləliklə, dürr sözü, sadəcə bir inci deyil, həm də gözəllik, nadirlik və dəyər kimi abstrakt anlayışları ifadə edə bilər.

Ümumiyyətlə, "dürr" sözü həm konkret (inci), həm də məcazlı (gözəllik, dəyər) mənalarda istifadə edilən, zəngin məna çalarlarına malik bir sözdür. Onun ədəbiyyatımızdakı yeri və istifadə tərzi sözün sadə tərifini aşaraq, onun mədəni və estetik əhəmiyyətini də ortaya qoyur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz