izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Düymə sözü, "düym" sözünün canlı dildə işlənən, daha doğrusu, colloquyallığı əks etdirən bir formasıdır. Lüğətlərdə daha çox "düym" formasına rast gəlinməsinə baxmayaraq, "düymə" sözü xalq arasında, xüsusilə də yaşlı nəslin dilində daha çox işlənir və qəbul olunur. Bu, dilin təbii inkişafı və zamanla sözlərin fonetik dəyişikliyə uğraması ilə əlaqədardır. "Düymə"nin "düym"dən fərqi əsasən üslubi xarakter daşıyır; mənası isə eyni qalır: ölçü vahidi.

Maraqlı bir məqam odur ki, "düymə"nin işlənməsi, həm də, sözün daha yumşaq, daha danışıq üslubuna uyğunlaşdırılmış bir versiyası kimi də qəbul edilə bilər. Məsələn, rəsmi bir mətnə nisbətən, ağıllı söhbət əsnasında "düymə"nin işlədilməsi daha təbii səslənəcəkdir. Bu da, "düymə"nin sadəcə alternativ bir forma deyil, həm də dilin funksional xüsusiyyətlərini əks etdirən bir nümunə olduğunu göstərir.

Verilən nümunədə ("Həsən bəy əzbərdən quyuların hamısının dərinliyini ayrı-ayrı olaraq sajın və futla deyil, hətta düymənin də...") "düymə"nin işlədilməsi, Həsən bəyin yüksək dəqiqliklə ölçmə bacarığını vurğulamaq üçün istifadə olunmuşdur. "Düym" (və ya "düymə") çox kiçik bir ölçü vahidi olduğundan, quyuların dərinliyinin "düymə" ilə ölçülməsi, onun yaddaş gücünün və ölçmədəki dəqiqliyinin nə qədər yüksək olduğunu göstərir. Bu məqamda, sözün üslubi seçimi mətnin ümumi məzmununa da töhfə verir.

Beləliklə, "düymə" sözü sadəcə bir fonetik variant deyil, həm də dilin zənginliyini, dinamikliyini və funksional çoxsaylılığını əks etdirən maraqlı bir dil hadisəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz