Ekliptika (yun. ἐκλειπτική - ekleiptiké, "tutulma ilə əlaqəli") astronomiyada Günəşin Yer ətrafında görünən illik hərəkətinin izini çəkən böyük dairəni təsvir edir. Daha dəqiq desək, Yer Günəş ətrafında fırlanır, amma biz Yer üzündən müşahidə etdiyimizdə, Günəşin göy sferindəki görünən yolu ekliptika kimi təsvir edilir. Bu xəyali dairə, səmanın ekvatoru ilə təxminən 23,5° bucaq altında kəsişir. Bu bucaq, Yer kürəsinin öz oxu ətrafında fırlanma oxunun, orbit müstəvisinə nisbətən meyl bucağı ilə müəyyən olunur və fəsillərin əmələ gəlməsində mühüm rol oynayır.
Ekliptikanın əhəmiyyəti onun astronomik hadisələrlə sıx bağlı olmasıdır. Ayın və planetlərin Günəşlə düz xəttə düşməsi nəticəsində baş verən tutulmalar (Günəş və Ay tutulmaları) həmişə ekliptika üzərində və ya onun yaxınlığında baş verir. Çünki Ayın orbit müstəvisi də ekliptika müstəvisinə yaxındır. Bu səbəbdən də, "ekliptika" sözünün etimologiyası - "tutulma ilə əlaqəli" olmaq - onun əsas əhəmiyyətini daha da aydınlaşdırır.
Ekliptika, astrologiyada da geniş istifadə olunur. Burcların yerləşdiyi zodiak qurşağı, ekliptika boyunca yerləşir və astroloji hesablamaların əsasını təşkil edir. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, astrologiya elmi deyil və astronomiya ilə əlaqəsi yalnız tarixi kontekstdədir.
Qısacası, ekliptika sadəcə bir xəyali dairə deyil, astronomiya və astrologiyada əhəmiyyətli rol oynayan, fəsillərin dəyişməsi, tutulmalar və zodiak burcları kimi vacib hadisələrlə bağlı olan bir konsepsiyadır. Onun dəqiq müəyyən edilməsi astronomik hesablamaların dəqiqliyini təmin edir.