izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Eyiləşdirmək (köhn. söz) - Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan bu köhnə söz, müasir dilə nisbətən daha nadir istifadə olunsa da, özündə maraqlı bir məna ehtiva edir. Sadəcə "yaxşılaşdırmaq" kimi tərcümə edilməməlidir, çünki "eyiləşdirmək" daha dərin bir məna kəsb edir. Müasir dilin "yaxşılaşdırmaq" sözü daha çox texniki, kəmiyyət və ya funksiyonal baxımdan irəliləyişi ifadə edərkən, "eyiləşdirmək" daha çox keyfiyyət və mənəvi tərəfə yönəlib.

Bir şeyi "eyiləşdirmək", onu sadəcə təkmilləşdirmək deyil, həm də əxlaqi, mənəvi və ya estetik cəhətdən daha gözəl, daha kamil hala gətirmək deməkdir. Mənəvi cəhətdən "eyiləşdirmək" bir insanın davranışını, xarakterini, əqidəsini daha yaxşıya doğru dəyişmək, onu daha mükəmməl etmək kimi başa düşülə bilər. Estetik baxımdan isə, bir əsəri, bir məkanı, hətta bir quruluşu "eyiləşdirmək" onu daha gözəl, daha xoşagələn, daha incə hala gətirmək deməkdir. Beləliklə, "eyiləşdirmək" sözü həm də yaradıcı və tərbiyəvi bir prosesi ifadə edir.

Tarixi kontekstdə "eyiləşdirmək" sözünün istifadəsi, özünün dərin mənasını daha aydın göstərir. Köhnə ədəbiyyat əsərlərində rast gəldiyimiz bu söz, insanların mənəvi kamilliyə doğru səylərini, əxlaqi dəyərlərə olan bağlılığını ifadə etmək üçün istifadə olunmuşdur. Sözün özündə olan "eyilmək" fiilindən irəli gələn təvazökarlıq və təkmilləşmə istəyi də bu mənanı tamamlayır.

Nəticə olaraq, "eyiləşdirmək" sözü, müasir dilin "yaxşılaşdırmaq" sözündən daha çox məna yükü daşıyan və özündə estetik, mənəvi və mükəmməllik axtarışını əks etdirən, zəngin bir köhnə söz olaraq qalır. Onun yenidən istifadə edilməsi dilin ifadə imkanlarının zənginləşməsinə töhfə verə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz