izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əcəlsiz sözü zərfdir və "əcəli çatmadan, vaxtsız, vaxtı çatmadan" mənalarını ifadə edir. Bu söz, bir hadisənin təbii axarına, gözlənilən vaxtına uyğun gəlmədən, gözlənilmədən baş verməsini bildirir. Əcəl, burada insan ömrünün sonu, ölüm anı kimi qəbul edilir. Beləliklə, "əcəlsiz" sözü ilə ifadə olunan ölüm və ya başqa bir hadisə, qəfil, gözlənilməz və qabaqcadan planlaşdırılmamış bir şəkildə baş vermiş olur. Misal olaraq, verdiyiniz cümlədəki "dörd cavan əcəlsiz dünyadan getdi" ifadəsi, dörd gəncin gözlənilmədən, gənc yaşlarında vəfat etdiyini vurğulayır. Bu, həm də faciənin qəfilliyini və ağırlığını daha da artırır.

Ədəbiyyatda və gündəlik nitqdə "əcəlsiz" sözü tez-tez həm insan ölümü, həm də digər hadisələrin qəfil baş verməsi üçün işlədilir. Məsələn, "əcəlsiz qəza", "əcəlsiz xəstəlik" kimi ifadələr də istifadə olunur. Bu istifadə formasında söz, həmin hadisənin qarşısını almaq üçün heç bir imkanın olmamasını, onun qəflətən baş verməsini ifadə edir. "Əcəlsiz" sözündən istifadə edilən mətnlər, oxucuya hadisənin dramatikasını, təəccübünü və həmçinin müəyyən bir kədər və üzüntünü daha effektiv şəkildə çatdırır.

Daha geniş mənada düşünəndə, "əcəlsiz" sözü, yalnız ölüm üçün deyil, hər hansı bir hadisənin planlaşdırılmadan, qəfil baş verməsini ifadə etmək üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, "əcəlsiz yağış", "əcəlsiz qonaq" kimi ifadələr də məcazi mənada istifadə oluna bilər ki, bu da hadisənin gözlənilməzliyini və qəfil baş verməsini bildirir. Beləliklə, sözün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz