izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əhmər sözü Azərbaycan dilində klassik ədəbiyyatdan miras qalmış bir söz olub, əsasən qırmızı rəngin daha doymuş, parlaq və canlı bir çalarını ifadə edir. Müasir Azərbaycan dilində "qırmızı" sözü ilə sinonim kimi istifadə olunsa da, "əhmər" sözü daha poetik və ifadəlidir, sadəcə "qırmızı"dan daha çox duyğu və təsvir gücünə malikdir.

Qırmızı rəngin müxtəlif çalarlarını ifadə edən "al", "qırmızı", "qızıl", "qanqırmızı" kimi sözlərdən fərqli olaraq, "əhmər" sözü daha çox dərin, parlaq və sanki içərisində atəş yandıran bir qırmızı rəngi təsəvvürümüzə gətirir. Bu səbəbdən də ədəbiyyatda, xüsusilə şeir və nəsrdə təsvir yaratmaq məqsədilə istifadə olunur. Misal üçün, "əhmər yanaqlar" deyərkən, sadəcə qırmızı yanaqlar deyil, sağlamlıqdan, canlılıqdan xəbər verən, parıltılı, nəzərə çarpan yanaqlar nəzərdə tutulur.

Qeyd etmək lazımdır ki, "əhmər" sözü Fars dilindən gəlmişdir və orijinal mənası da "qırmızı"dır. Ancaq Azərbaycan dilindəki istifadəsi sözün sadə mənasından daha çox poetik və estetik tərəflərini vurğulayır. Sözün dərin mənasını anlamaq üçün onun istifadə olunduğu mətnin kontekstini nəzərə almaq lazımdır. Məsələn, verilən misalda ("Hanı o sən görən əhmər yanaqlar; Müsəlsəl keysular, nəsrin buxaqlar. Q.Zakir") əhmər yanaqlar şairin həsrət çəkdiyi bir şəxsin gənclik və sağlamlıq simvolu kimi təsvir olunur.

Nəticədə, "əhmər" sözü sadəcə bir rəng adı deyil, eyni zamanda bir məcazi ifadədir, qırmızı rəngin poetik və ifadəli bir şəkildə təsviridir. Onun istifadəsi yazıya dərinlik və estetik zövq qatar.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz