Əkə sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən, "böyük", "iri", "yekə" mənalarında istifadə olunur və ölçü, həcm, miqdar və ya əhəmiyyət baxımından nəhəngliyi, böyüklüyü ifadə edir. Bu mənada, "əkə adam" ifadəsi çox böyük, hündür boylu bir adamı, "əkə kəl" isə çox böyük bir kəlimi bildirir. Sözün təsviri ifadə qüvvəti yüksəkdir və sadəcə fiziki böyüklüyü deyil, həm də möhtəşəmliyi, təsir ediciliyi ifadə edə bilir.
Lüğətlərdə daha az rast gəlinən, lakin şeir və məsəllərdə tez-tez istifadə olunan bir digər mənası da var: "əziz", "sevimli". Bayatı nümunəsindəki "Əzizim, əkə dərdim" ifadəsində "əkə" sözü "böyük" mənasında deyil, "əziz", "qiymətli" mənasında işlənir. Dərdi "böyük" olmasa da, danışanın qəlbində tutduğu yerə görə, "əziz" və "qiymətli"dir. Bu istifadə sözün kontekstə bağlı olaraq mənasını dəyişdirə biləcəyini göstərir.
Əkə sözünün kökü qədim türk dillərinə gedib çıxır və fərqli dillərdə oxşar mənalarda rast gəlinir. Təkcə ölçü və miqdarı deyil, həm də əhəmiyyəti, dəyəri ifadə etmə qabiliyyəti onu daha da maraqlı edir. "Əkə" sözünün emosional yüklənməsi, klassik ədəbiyyatda, xüsusən də xalq yaradıcılığında istifadəsinin genişliyi onun zəngin leksik potensialını ortaya qoyur.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "əkə" sözü sadəcə bir ölçü vahidi deyil, həm də duyğu və təəssüratları ifadə edən, mənasını kontekstdən asılı olaraq dəyişdirə bilən bir söz olaraq dilimizin zənginliyini əks etdirir.