Əks-kəşfiyyatçı, düşmən kəşfiyyat orqanlarının fəaliyyətinə qarşı mübarizə aparan, onların planlarını ifşa edən və zərərsizləşdirən ixtisaslaşmış kəşfiyyat əməkdaşıdır. Sadəcə düşmən agenturasına qarşı mübarizə aparan kəşfiyyatçı olmaqdan daha geniş və mürəkkəb bir rol oynayır.
Onların vəzifələri gizli əməliyyatlar aparmaq, düşmən kəşfiyyat şəbəkələrini aşkar etmək, onların informasiya əldə etmə yollarını kəsmək, təxribat və diversiya əməliyyatlarının qarşısını almaq və düşmən agentlərinin məhv edilməsində və ya həbs olunmasında iştirak etməkdən ibarətdir. Bu, həm açıq, həm də gizli üsullardan istifadə etməyi tələb edən son dərəcə riskli və tələbkar bir peşədir.
Əks-kəşfiyyatçılar, həm texnoloji vasitələrdən, həm də insan faktorundan istifadə edərək, düşmənin fəaliyyətini izləyir, onların əlaqələrini təhlil edir və potensial təhlükələri proqnozlaşdırırlar. Onlar həm də informasiya təhlükəsizliyinin qorunması ilə məşğul olurlar, həssas məlumatların sızmasının qarşısını almaq üçün tədbirlər görürlər. Əks-kəşfiyyat işinin əsas elementi, gizlilik və etibarlılığa riayət etməkdir.
Müasir dövrdə informasiya texnologiyalarının sürətli inkişafı ilə əlaqədar olaraq, əks-kəşfiyyatçılar kiber təhlükələrlə mübarizə aparmaq, siber casusluq və kiber hücumların qarşısını almaq kimi yeni vəzifələrlə də üzləşirlər. Bu, onların bilik və bacarıqlarının daim yenilənməsini və inkişaf etdirilməsini tələb edir.
Beləliklə, əks-kəşfiyyatçı sadəcə bir kəşfiyyatçı deyil, mürəkkəb strategiya və taktika bilən, psixoloji və analitik bacarıqlara malik, yüksək səviyyədə təlim keçmiş, çevik və qətiyyətli bir mütəxəssisdir ki, milli təhlükəsizliyin qorunmasında mühüm rol oynayır.