izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əks-təzyiq sözü iki əsas hissədən ibarətdir: "əks" və "təzyiq". "Əks" ön əlavəsi burada "qarşı", "müxalif" mənasında işlənir. Beləliklə, əks-təzyiq, bir təzyiqə qarşı yönəlmiş, onu neytrallaşdırmağa, zəiflətməyə və ya tamamilə ləğv etməyə çalışan bir qüvvəni ifadə edir. Bu, sadəcə fiziki bir qüvvə deyil, həm də sosial, iqtisadi, siyasi və hətta psixoloji kontekstlərdə də öz əksini tapır.

Fiziki mənada əks-təzyiq, bir mayenin və ya qazın hər hansı bir səthə təzyiq göstərməsinə qarşı, həmin səthdən gələn əks təsir kimi başa düşülə bilər. Məsələn, su altında olan dalğıcın üzərindəki suyun təzyiqinə qarşı dalğıc kostyumunun təmin etdiyi əks-təzyiq, dalğıcın dərinliklərdə sağ qalmasına imkan verir. Hava şarının içindəki havanın təzyiqi ilə şarın divarının yaratdığı əks-təzyiq də buna misaldır.

Sosial və siyasi kontekstdə isə əks-təzyiq, hər hansı bir güc tətbiqinə, təzyiqə və ya təhdidə qarşı yönələn müqavimət, etiraz və ya reaksiya kimi qəbul edilə bilər. Məsələn, hökumətin hər hansı bir qərarına qarşı vətəndaşların nümayişləri, təşkilatlı müxalifət fəaliyyətləri bir növ əks-təzyiq təşkil edir. İqtisadi sahədə isə rəqabət əks-təzyiqin bariz nümunəsidir: bir şirkətin bazarda üstünlük qazanmaq üçün etdiyi təzyiqə, digər şirkətlərin rəqabət strategiyaları ilə cavab verməsi əks-təzyiq kimi dəyərləndirilə bilər.

Psixoloji olaraq, əks-təzyiq, bir insanın üzərindəki stress, təzyiq və ya gözləntilərə qarşı müqavimət göstərməsi olaraq başa düşülə bilər. Bu, həm pozitiv (məsələn, motivasiya artımı), həm də neqativ (məsələn, depressiya, stress) nəticələrə səbəb ola bilər. Beləliklə, əks-təzyiq anlayışı çoxşaxəlidir və müxtəlif sahələrdə fərqli mənalar kəsb edə bilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz