Əndazəli sifəti, əsasən bir şeyin ölçü, forma, quruluş və təşkili baxımından ideal və ya istənilən səviyyədə olmasını, mütənasibliyini və düzgünlüyünü ifadə edir. Sadəcə "biçimli" olmaqdan daha çox, əndazəli bir şey həm gözəl, həm də praktik baxımdan tam yerindədir. Hər detalı düşünülmüş, hər elementi digərləri ilə uyğunluq təşkil edir və nəticədə bütöv bir harmoniya yaranır.
Məsələn, "əndazəli bədən quruluşu" deyərkən sadəcə bədənin "biçimli" olmasından danışmırıq. Bu ifadə bədənin hər hissəsinin bir-biri ilə mütənasibliyini, proporsional və estetik cəhətdən gözəl görünüşünü vurğulayır. Eyni şəkildə, "əndazəli bir bağ" deyəndə, bitkilərin düzgün əkilməsini, rəng və forma uyğunluğunu, ümumi kompozisiyanın gözəlliyini nəzərdə tuturuq. Yalnız "qaydalı" olmaq kifayət deyil, həm də hər şeyin yerli-yerində, öz-özünə uyğun və harmonik olması əndazəlilik üçün vacibdir.
Əndazəlilik anlayışı yalnız fiziki aləmə aid deyil, mənəvi və intellektual sahələrə də şamil edilə bilər. "Əndazəli davranış" ifadəsi şəxsin özünü idarəetmə qabiliyyətini, hərəkətlərinin düşünülmüş və məqsədəuyğun olmasını bildirir. Bu, həm də etik normalara, ictimai qaydalara riayət etməyi əhatə edir. Beləliklə, əndazəlilik həm estetik, həm də etik bir anlayış olaraq, həyatımızın müxtəlif sahələrində ideal və harmoniya axtarışımızı ifadə edir.
Tarixən əndazəlilik, xüsusən memarlıq və incəsənətdə, gözəllik və kamilliyin əsas prinsiplərindən biri olaraq qəbul edilib. Qədim Yunan memarlığında və heykəltəraşlığında əndazəliliyə xüsusi önəm verilirdi. Bu, "Qızıl nisbət" kimi riyazi prinsiplərlə də əlaqələndirilərək, gözəllik və harmoniyanın riyazi təməllərini ifadə edirdi.