izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ərsə sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir termindir. Lüğətlərdə əsasən "meydan, açıq yer, boş yer, düzən" kimi təriflənsə də, daha dərinə getdikdə onun mənası bu sadə təriflərdən daha çox şey ifadə etdiyini görərik. Sadəcə coğrafi bir məkan deyil, həm də genişlik, imkan, zaman və hətta kainatın özünü simvolizə edə bilər.

Tarixi mənbələrə nəzər saldıqda "ərsə" sözünün qədim türk dillərindən miras qaldığını görürük. "Genişlik, məkan, aləm" kimi daha geniş mənaları da ehtiva edən bu söz, həm fiziki, həm də metafiziki bir məkan təsəvvürünü yaradır. Məsələn, "bir ərsədə hər əsər ki gördüm; Sənsən deyib ol əsər, yügürdüm" misrasında "ərsə" sözü şairin həyatının bütün mərhələlərini, gördüyü hadisələri, yaşadığı təcrübələri əhatə edən geniş bir zaman və məkanını ifadə edir. Bu mənada "ərsə" sözü, həyatın özünün geniş və sonsuz bir məkanı kimi qəbul edilə bilər.

Digər tərəfdən, "ərsə" sözü, mövcudluğun əsasını, kainatın yaradılışını da ifadə edə bilər. Qədim türk mifologiyasında kainatın quruluşu ilə əlaqəli təsəvvürlərdə "ərsə" sözünün işlənməsi bu mənanı dəstəkləyir. Beləliklə, "ərsə" sözü sadəcə coğrafi bir yer deyil, həm də varlığın geniş və mürəkkəb bir konsepsiyasını ehtiva edən çoxşaxəli bir anlayışdır.

Nəticə etibarilə, "ərsə" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, onun əsasında genişlik, məkan, zaman və hətta varlığın özünün bir simvolu olaraq qəbul edilməsi daha düzgün və tam bir yanaşma olardı. Bu sözün poetik və metafiziki mənalarının da olduğu unutmaq olmaz.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz