Əsaslanma sözü, "əsaslanmaq" feilindən törəmiş bir isimdir. Sadəcə "əsaslanmaq" hərəkətinin nəticəsi və ya prosesi kimi tərif edilməkdən daha geniş bir mənaya malikdir. Əsaslanma, bir iddia, fikir, qərar və ya hərəkətin əsasını, dəlilini, sübutunu və ya əsaslandırılmasını ifadə edir. Bu əsas, faktlar, dəlillər, prinsiplər, nəzəriyyələr və ya inanclar ola bilər.
Əsaslanma, həm obyektiv, həm də subyektiv ola bilər. Obyektiv əsaslanma, yoxlanıla bilən, təkzib edilə bilməyən faktlar və dəlillərə əsaslanır. Subyektiv əsaslanma isə şəxsi inanclara, təcrübələrə və hisslərə əsaslanır. Elmi araşdırmalarda obyektiv əsaslanma önəmlidir, halbuki sənət, ədəbiyyat və fəlsəfədə subyektiv əsaslanma da öz yerini tapır.
Bir hüquqi mübahisədə, bir tərəfin iddialarının əsaslanması, onun qazandığı qərarın əsasını təşkil edir. Məsələn, bir cinayət işi zamanı təqsirin əsaslanması üçün müstəqil dəlillərə ehtiyac vardır. Eynilə, bir elmi nəzəriyyənin qəbul edilməsi üçün də onun möhkəm bir əsaslanması vacibdir. Bu əsaslanma, nəzəriyyənin təcrübələrlə və müşahidələrlə uyğunluğunu, alternativ izahla müqayisədə üstünlüyünü göstərməlidir.
Maraqlı bir cəhət də odur ki, əsaslanmanın gücü, onun əsasının gücü ilə birbaşa bağlıdır. Zəif əsaslandırılmış bir iddia, tezliklə etibarsızlaşdırıla bilər. Buna görə də, istər elmi araşdırmalarda, istərsə də gündəlik həyatımızda, fikirlərimizi və hərəkətlərimizi əsaslandırmaq bacarığı çox önəmlidir. Bu bacarıq, həm düşüncə tərzinizi inkişaf etdirir, həm də daha aydın və inandırıcı şəkildə öz fikirlərinizi ifadə etməyə imkan verir.