Faciə (ər. fəcā'iə) – dəhşətli, ağır nəticələri olan, insan həyatına, cəmiyyətə və ya təbiətə ciddi ziyan vuran hadisə, fəlakət, müsibət, bədbəxtlik. Faciə, sadəcə olaraq bir hadisənin mənfi nəticəsi deyil, həm də bu hadisənin insan psixikasında yaratdığı dərin sarsıntı, ümidsizlik və məyusluq hisslərini əhatə edir. Baş vermiş hadisənin miqyasından asılı olmayaraq, "faciə" termini həmişə insanlara dərin təsir edən, unudulmaz izlər qoyan bir hadisəni ifadə edir.
Faciənin səbəbləri müxtəlif ola bilər: təbii fəlakətlər (zəlzələ, daşqın, yanğın), müharibələr, qəzalar, cinayətlər, xəstəliklər və ya insan həyatının digər sahələrində baş verən ağır hadisələr. Məsələn, yaxın birinin itirilməsi, ağır bir xəstəliyə tutulmaq, milyonlarla insanı əhatə edən bir qlobal pandemiya da faciə kimi qəbul edilə bilər. Faciə, həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə baş verə bilər.
Faciənin əsas xüsusiyyətlərindən biri də gözlənilməzliyi və nəzarət olunmazlığıdır. Adətən, faciələrin qarşısını almaq mümkün olmur, və ya ən azı, qarşısını almaq üçün çox gec olur. Bu, insanlarda acizlik və köməksizlik hissi yaradır. Faciə, insanları dərin emosional sarsıntıya məruz qoyur, onların həyat baxışlarını dəyişə, hətta psixoloji problemlərə səbəb ola bilər. Lakin, eyni zamanda, faciələr insanların birliyini və həmrəyliyini gücləndirə, onlara daha güclü və davamlı olmağı öyrədə bilər.
Alkoqolizm kimi sosial problemlərin faciə ilə nəticələndiyi hallar, bu terminin daha geniş mənasını nümayiş etdirir. Bu halda, faciənin səbəbi xəstəlik olsa da, onun nəticələri - ailənin dağılması, maddi çətinliklər, sağlamlıq problemləri, ölüm - dəhşətli və qaçılmazdır. Beləliklə, faciə yalnız təbii qüvvələrin və ya təsadüfi hadisələrin nəticəsi deyil, həm də insan davranışlarının və seçimlərinin ağır nəticəsi ola bilər.