izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Fağır-fağır sözü Azərbaycan dilində zərf kimi işlənir və "yazıq-yazıq, məzlumməzlum; fağırcasına" mənalarını verir. Bu söz, bir insanın və ya varlığın aciz, köməksiz, müdafiəsiz və çətin durumda olduğunu, əzab çəkdiyini və ya təqsirləndirilməyə layiq olmadığını ifadə edir. Sadəcə "yazıq" deməkdən daha güclü və təsirli bir ifadədir, çünki insanın daxili halına, hətta bədən dilinə qədər işarə edir. "Fağır-fağır oturmaq" ifadəsi də bu mənanı gücləndirir; burada oturmaq hərəkəti fiziki bir hərəkət olmaqdan çıxaraq, ümidsizliyin, məyusluğun və acizliyin ifadəsi halına çevrilir.

Sözün kökü "fağır" sözündəndir ki, bu da əsasən kasıb, yoxsul mənasını verir. Lakin "fağır-fağır" ifadəsində maddi kasıblıqdan daha çox mənəvi bir kasıblıq, ruhi bir zəiflik və köməksizlik ön plana çıxır. Bu, həm də həmin şəxsin qarşısında qoyulmuş haqsızlıq və ədalətsizliyə işarə edə bilər. Onun acizliyini və müdafiəsizliyini vurğulayır. Bir növ, sözsüz etiraz edən, özünü müdafiə edə bilməyən bir varlığın susqun fəryadıdır.

Misal olaraq verilən "Mehriban fağır-fağır kişinin dalınca baxıb bir müddət qapını örtmədi" cümləsində "fağır-fağır" sözü kişinin həm zahiri, həm də batini halını təsvir edir. O, mehribandır, amma eyni zamanda çox zəif, köməksiz, qəbul edilməyən və ya haqsızlığa məruz qalmış bir insandır. Qadının qapını örtməməsi isə bu vəziyyətin ona necə təsir etdiyini, onun duyğularının necə zədələndiyini göstərir.

Nəticə etibarilə, "fağır-fağır" sadə bir zərf olmaqdan kənara çıxaraq, dərin mənəvi və emosional bir məna daşıyan, incəliklərlə dolu bir ifadədir. Yazıq, məzlum və köməksiz bir varlığın həyata baxış bucağını, ruh halını və fiziki vəziyyətini əks etdirir. Bu sözün istifadəsi əsərlərə həm dərinlik, həm də duyğusal təsir qatır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz