Faiz (ərəbcədən: فائز - faiz - artım, gəlir deməkdir) riyaziyyatda və iqtisadiyyatda hər hansı bir ədədin yüzə nisbətinin yüzə düşən hissəsini bildirir. Sadəcə olaraq, bir ədədin yüz də birini ifadə edir və % işarəsi ilə göstərilir. Məsələn, 10% 10/100 və ya 0.1 deməkdir. Yəni, 100-ün 10%-i 10-dur.
Faiz anlayışı, gündəlik həyatımızda geniş istifadə edilir. Banklarda verilən kreditlər, qoyulan əmanətlər, qiymət artımları, endirimli satışlar, maliyyə hesabatları və bir çox digər sahələrdə faiz hesablamaları vacib rol oynayır. Mütləq qiymətindən əlavə, faiz nisbəti müqayisələr aparmaq və rəqəmlərin miqyasını anlamaq üçün çox əhəmiyyətlidir. Məsələn, iki fərqli regionda əhalinin artımını müqayisə edərkən, əhalinin faiz artım sürətinin müqayisəsi daha aydın mənzərə yaradır.
Faiz hesablamaları sadə və mürəkkəb faiz hesablamaları olmaqla iki əsas şəkildə həyata keçirilir. Sadə faiz hesablamasında, faiz yalnız əsas məbləğə tətbiq edilir. Mürəkkəb faiz hesablamasında isə faiz hər hesabat dövrünün sonunda əsas məbləğə əlavə olunur və növbəti dövrün faiz hesablamasında əsas məbləğ artıq əvvəlki faizlərlə birlikdə nəzərə alınır. Mürəkkəb faiz, uzun müddətli investisiyalar zamanı əhəmiyyətli dərəcədə böyük məbləğlər əldə etməyə imkan verir. Bu səbəbdən, maliyyə planlaması zamanı mürəkkəb faizin gücünü anlamaq çox vacibdir.
Faiz anlayışı, sadə riyazi əməliyyatlardan əlavə, iqtisadiyyat, maliyyə, statistika və s. sahələrdə daha mürəkkəb modellərin əsasını təşkil edir. Faiz dərəcələrinin dəyişməsi iqtisadiyyatın inkişafını və sabitliyini birbaşa təsir edir. Beləliklə, faiz anlayışının dəqiq başa düşülməsi həm gündəlik həyatda, həm də peşəkar sahələrdə vacibdir.