Fantaziya [yun. phantasia – xəyal]: İnsan beyninin özünün yaratdığı, gerçəkliyə aid olmayan, yeni və orijinal təsəvvürlər, obrazlar, hadisələr və ya dünyalar meydana gətirmə qabiliyyətidir. Sadəcə xəyal qurmaqdan fərqli olaraq, fantaziya daha sistematik, qurulmuş və bədii bir prosesdir. Bu, gerçəkliyin elementlərindən ilham alaraq, onları yeni və gözlənilməz yollarla birləşdirərək, tamamilə yeni bir realliq yaratma qabiliyyətidir. Fantaziya həm də bu yaradıcı prosesin məhsuludur – yəni, yaradılan yeni dünyalar, obrazlar, hekayələr və s.
Fantaziya insanın düşüncəsinin ən qüdrətli alətlərindən biridir. O, elm və texnologiyanın inkişafında, incəsənətin müxtəlif sahələrində (ədəbiyyat, rəssamlıq, musiqi, teatr və s.), həmçinin gündəlik həyatımızda həlledici rol oynayır. Yeni ideyaların, ixtiraların və həllərin mənbəyidir. Məsələn, bir yazıçı öz əsərlərini fantaziyasının gücü ilə yaradır, bir alim yeni bir kəşf üçün fantaziya ilə fərziyyələr irəli sürür, bir mühəndis yeni bir cihazın dizaynını fantaziyasının köməyi ilə həyata keçirir.
Fantaziyanın sərhədləri sonsuzdur. O, insanı zaman və məkan məhdudiyyətlərindən azad edir, ona başqa dünyaları kəşf etmək, özünü müxtəlif rollarda sınamaq və qeyri-mümkün görünən şeyləri təsəvvür etmək imkanı verir. Uşaqlarda fantaziya xüsusilə güclüdür və onların dünyanı daha yaxşı başa düşmələrinə, öyrənmələrinə və inkişaf etmələrinə kömək edir. Ancaq böyüklər də fantaziyanı inkişaf etdirməli və onu həyatın müxtəlif sahələrində tətbiq etməlidirlər. Fantaziyasız həyat monoton və rəngsiz olar.
Yazıçı fantaziyası, ədəbi yaradıcılığın mühüm tərkib hissəsidir. Yazıçı öz fantaziyasından istifadə edərək, qeyri-adi personajlar, maraqlı hadisələr və unudulmaz hekayələr yaradır. Bu, oxucuları valeh edir, onların təxəyyülünü işə salır və onları yeni dünyalara aparır. Ümumiyyətlə, fantaziya həm fərdi inkişaf, həm də insanlığın tərəqqisi üçün zəruri bir qabiliyyətdir.