Farmakologiya (yun. pharmakon – dərman və logos – elm) dərman maddələrinin tərkibini, xassələrini, orqanizmə təsir mexanizmlərini, tətbiq formalarını, təsir effektivliyini və təhlükəsizlik profilini öyrənən bir elm sahəsidir. Sadəcə dərmanların təsirini deyil, həm də onların bədənimizdə necə işlədiyini, hansı prosesləri tənzimlədiyini, müsbət və mənfi təsirlərini dərinliklə araşdırır.
Farmakologiyanın tədqiqat obyekti çox genişdir. Bu elm sahəsi müxtəlif dərman preparatlarının (kimyəvi birləşmələr, bitki ekstraktları, zülallar və s.) orqanizmdəki hədəf molekullar ilə qarşılıqlı təsirini, məsələn, reseptorlarla, fermentlərlə və ya ion kanalları ilə olan reaksiyalarını incələyir. Bu qarşılıqlı təsirlər nəticəsində müəyyən fizioloji proseslərin dəyişməsi baş verir ki, bu da dərmanın terapevtik (müalicəvi) effektini müəyyən edir.
Farmakologiya bir neçə əsas istiqamətə bölünür. Bunlardan biri eksperimental farmakologiyadır ki, bu da yeni dərmanların inkişafı və tədqiqatı üçün heyvan modellərindən istifadə edir. Digər əsas istiqamətlərə klinik farmakologiya (dərmanların insanlarda təsiri və təhlükəsizliyini öyrənir), toksikologiya (zəhərli maddələrin təsirini və onlara qarşı mübarizə üsullarını araşdırır), farmakognoziya (dərman bitkilərini və onlardan alınan maddələri öyrənir) və farmakogenetika (genetik fərqlərin dərmanlara cavab reaksiyalarına təsirini araşdırır) aiddir.
Farmakologiya müasir tibbin əsas sütunlarından biridir. Yeni dərmanların yaradılması, mövcud dərmanların təkmilləşdirilməsi və optimal istifadəsi bu elmin nailiyyətləri sayəsində mümkün olur. Farmakoloji araşdırmaların nəticələri həkimlərə düzgün dərman seçimi, doza təyini və müalicənin effektivliyinin artırılması üçün vacib məlumatlar verir. Bu elm sağlamlığın qorunması və xəstəliklərin müalicəsində mühüm rol oynayır.