izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Farslaşdırma (farslaşdırmaq felindən törəmiş isim) tarix boyu İran yarımadasında yaşayan qeyri-fars xalqlarına qarşı aparılmış mədəni və siyasi asimilasiya siyasətinin adıdır. Bu siyasət, İran şovinizminin təzahürü olaraq, zorakılığa və ya təzyiqə əsaslanaraq hədəf xalqların dillərini, mədəniyyətlərini, adət-ənənələrini və milli kimliklərini fars mədəniyyəti ilə əvəz etməyə yönəlib.

Farslaşdırma prosesi müxtəlif üsullarla həyata keçirilib. Bunlara dillərin qadağan edilməsi və fars dilinin məcburi öyrənilməsi, yerli adət-ənənələrin qadağan olunması və fars adət-ənənələrinin qəbul edilməsi, tarixi abidələrin məhv edilməsi və ya fars mədəniyyəti ilə əvəz olunması, yerli dini inancların təqib edilməsi və farslaşdırılmış İslamın yayılması daxildir.

Farslaşdırma siyasəti tarixən müxtəlif imperiyalar dövründə, xüsusilə də Sasanilər, Səlcuqlar və Qacarlar dövründə daha kəskin şəkildə həyata keçirilib. Bu siyasət nəticəsində bir çox qeyri-fars xalqı öz dilini, mədəniyyətini və milli kimliyini qorumaqda çətinlik çəkib və bəziləri tamamilə asimilasiya olunub. Lakin eyni zamanda, farslaşdırma prosesinə qarşı müqavimət hərəkətləri də mövcud olub və bu mübarizə bu gün də davam edir.

Farslaşdırmanın təsiri yalnız mədəni və siyasi deyil, həm də sosial-iqtisadi sahələri əhatə edib. Məsələn, iqtisadi imtiyazlar farslara verilir, qeyri-farslara isə ədalətsiz münasibət göstərilirdi. Bu da qeyri-fars xalqlarının sosial-iqtisadi inkişafını əngəlləyirdi.

Bu gün də farslaşdırmanın təsiri bəzi bölgələrdə özünü göstərir və bu, tarixi yaddaşın qorunması və milli kimliklərin qorunması üçün mübarizənin əhəmiyyətini bir daha vurğulayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz