izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Formula [lat. formula – forma, qayda] – riyaziyyatda, fizika və digər elmlərdə bir və ya bir neçə dəyişənin arasında əlaqəni ifadə edən simvolik ifadədir. Bu ifadə, qaydaların və ya əməliyyatların ardıcıllığını göstərərək, müəyyən bir nəticənin necə əldə ediləcəyini qısaca və dəqiq şəkildə təsvir edir. Yəni, formula əslində bir növ riyazi reseptdir ki, verilmiş dəyərləri əvəz edərək müəyyən bir hesablama aparmaq və ya konkret bir nəticə tapmaq üçün istifadə olunur.

Formulların tətbiq sahəsi çox genişdir. Riyaziyyatda əsas teoremlərin, həndəsi fiqurların sahə və həcmlərinin hesablanması üçün, tənliklərin həllində, və s. formullardan istifadə edilir. Fizikada qüvvə, enerji, sürət kimi fiziki kəmiyyətlər arasındakı əlaqələri ifadə edən çoxlu sayda formula mövcuddur. Kimyada kimyəvi reaksiyaların tənlikləri, biologiyada populyasiya artımının modelləri də formula şəklində ifadə olunur. Hətta iqtisadiyyatda da müxtəlif iqtisadi göstəricilər arasındakı əlaqələr formullar vasitəsilə ifadə oluna bilir.

Bir formulun tərkib hissələri ümumiyyətlə dəyişənlər, ədədlər, əməliyyat işarələri və bəzən də məntiqi simvollardan ibarət olur. Düzgün qurulmuş bir formula dəqiq və qeyri-müəyyənlikdən azaddır, ona görə də elmi araşdırmalarda, texniki hesablamalarda, proqramlaşdırmada və digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Sərgidəki həndəsi fiqurların sahə və həcmlərini hesablamaq üçün istifadə olunan formullar, bu formulların elmin qısa, lakin güclü dilinin nümunəsidir.

Maraqlı fakt olaraq, bəzi formullar o qədər fundamentaldır ki, onlar əsrlər boyu elmə töhfə verən alimlərin adları ilə adlandırılır (məsələn, Pifaqor teoremi, Eyşteynin E=mc² formulu və s.). Bu, həmin formulların elmin inkişafında oynadığı mühüm rolu göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz