izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gah-gah (fars mənşəli) sözü, Azərbaycan dilində "hərdənbir", "arabir", "bəzən" mənalarında işlənən bir zərfdir. Bu söz, hadisələrin və ya vəziyyətlərin müntəzəm olmayaraq, fasilələrlə, vaxtaşırı baş verməsini ifadə edir. "Gah" sözünün təkrarı ilə əmələ gələn bu birləşmə, hər hansı bir əməlin və ya halın davamlı olmayaraq, zaman zaman təkrarlandığını vurğulayır.

Daha dəqiq desək, "gah-gah" qeyri-müntəzəmliyi, təsadüfi və ya qeyri-müəyyən bir tezliklə baş verən hadisələri ifadə edir. "Hərdənbir yağış yağır" cümləsində olduğu kimi, hadisənin təkrarlanması müntəzəm deyil, məlum bir qrafikə əsaslanmır. Bəzən "bəzən" sözündən daha güclü bir qeyri-müntəzəmlik duyğusu ifadə edir. "Bəzən" daha geniş bir zaman aralığını əhatə edə bilsə də, "gah-gah" daha çox qısa müddətli, təkrarlanan, ancaq müəyyən bir nizamda olmayan hadisələr üçün istifadə olunur.

Maraqlı bir məqam da odur ki, "gah-gah" sözünün fars mənşəli olması, onun Azərbaycan dilinə zəngin leksik mirasını necə zənginləşdirdiyini göstərir. Fars dilindən gələn bir çox söz kimi, "gah-gah" da Azərbaycan dilinin tərkib hissəsi olaraq, mənalı və təsirli bir şəkildə istifadə olunur. Sözün mənasının incəliklərini dərk etmək, dilin zənginliyini və ədəbiyyatımızda necə ustalıqla istifadə olunduğunu başa düşməyə kömək edir.

Misal olaraq, verilən şeir parçasında ("Agah ol halımdan gah-gah mənim") şair öz həyatının, vəziyyətinin vaxt zaman, fasilələrlə əks olunduğunu ifadə edir. Bu da "gah-gah" sözünün ifadə etdiyi qeyri-müntəzəmlik, qeyri-müəyyənlik hissinin ədəbi mətnlərdə necə səmərəli istifadə oluna biləcəyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz