Geologiya (yun. γῆ - ge - Yer + λόγος - logos - elm) Yerin mürəkkəb və çoxşaxəli quruluşunu, tərkibini, əmələ gəlmə tarixini, inkişaf mərhələlərini, daxili quruluşunu, səth relyefinin formalaşmasını, faydalı qazıntı yataqlarının əmələ gəlməsini, Yer kürəsində həyatın inkişafını və onun tarixini öyrənən elmdir. Sadəcə yerin tərkibini və quruluşunu deyil, həm də bu quruluşun zaman ərzində necə dəyişdiyini, geoloji proseslərin planetimizin tarixində hansı rol oynadığını araşdırır.
Geologiya çox geniş bir elm sahəsidir və özündə bir çox ixtisaslaşmış sahələri birləşdirir. Mifoloji təsəvvürlərdən fərqli olaraq, geologiya Yerin əmələ gəlməsini və inkişafını elmi metodlarla araşdırır, bu proseslərin mexanizmlərini açıqlamağa çalışır. Bu araşdırmalar üçün qaya qatımlarının tədqiqi, fosil qalıqlarının analiz edilməsi, seysmik dalğaların öyrənilməsi, geokimyəvi proseslərin təhlili və digər üsullardan geniş istifadə edilir.
Geologiyanın praktiki əhəmiyyəti olduqca böyükdür. Faydalı qazıntı yataqlarının aşkarlanması və istismarı, yeraltı suların axtarışı, zəlzələlərin proqnozlaşdırılması, torpaqların meliorasiyası, mühəndis-geoloji problemlərin həlli, ekoloji problemlərin araşdırılması və həlli kimi sahələrdə geologiya biliklərindən geniş istifadə olunur. Belə ki, məhz geoloji tədqiqatlar sayəsində yeni enerji mənbələri tapılır, infrastrukturların tikintisi zamanı geoloji risklər qiymətləndirilir və müəyyən edilir.
Qısacası, geologiya sadəcə "Yer haqqında elm" deyil, planetimizin keçmişini, indiki halını və gələcəyini anlamaq üçün əsas təməl rolunu oynayan çoxşaxəli və dinamik bir elmi fəndir. O, həm fundamental elmlərin, həm də tətbiqi elmlərin inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.