izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gəda sözü farsca mənşəli olub, köhnə Azərbaycan dilində yoxsul və aşağı təbəqədən olan insanlara verilən bir addır. Bu termin sadəcə maddi yoxsulluğu deyil, həm də sosial və ictimai mövqeyin aşağı olmasını ifadə edirdi. "Gəda" sözü ilə yanaşı, "yoxsul", "kasıb", "miskin" kimi sözlər də eyni mənaya gəlsə də, "gəda" sözü daha çox sosial təcrid olunmuş, cəmiyyət tərəfindən kənara atılmış insanları təsvir edirdi.

Tarixi mənbələrə əsasən, gədaların həyat şəraiti çox ağır olurdu. Onlar tez-tez ac qalırdılar, soyuqda qalırdılar və xəstəliklərə tutulurdular. Cəmiyyətin kənarında yaşadıqları üçün onlara kömək əli uzadanlar az olurdu. Bəzən gədalar müxtəlif peşələrə - məsələn, dilənməyə, musiqi çalmağa və ya kiçik işlər görməyə - məcbur olurdular ki, öz və ya ailələrinin yaşamalarını təmin etsinlər.

Aşıq şeirindəki "Seçmək olmaz gədasını, bəyini…" misrası bu terminin cəmiyyətdəki mövqeyini, sosial təbəqələşməni və həyatda bərabərsizliyi əks etdirir. Bəy kimi varlı bir insanla gəda kimi yoxsul bir insanın bərabər müqayisə edilməməsi, onların arasındakı fərqin dərinliyini göstərir.

Müasir dövrdə "gəda" sözü əsasən dilənməklə məşğul olanları təsvir etmək üçün işlənsə də, tarixi kontekstində daha geniş bir mənaya malikdir. Bu söz, keçmişdə sosial ədalətsizliyin və yoxsulluğun dərinliyini əks etdirən güclü bir termin olaraq qalır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz