Gəlinatlandı (is. etnoqr.) Azərbaycan xalqının zəngin mədəni irsinin ayrılmaz tərkib hissəsi olan, keçmişdə gəlinin ata evindən ayrılıb ər evinə getməsi ilə bağlı maraqlı bir mərasimdir. Bu adət, gəlinin yeni həyat mərhələsinə qədəm qoymasının simvoludur və kökləri qədim ənənələrə gedib çıxır.
Gəlinatlandı, sadəcə gəlinin ata evindən çıxması ilə məhdudlaşmır. Bu, bir sıra ritüal və simvolik əməllərdən ibarət mürəkkəb bir prosesdir. Məsələn, gəlinin ata evinindən çıxmazdan əvvəl yaxınları ilə vidalaşması, qohum-əqrəbanın ona hədiyyələr verməsi, dualar oxunması kimi adətlər gəlinatlandırma mərasiminin tərkib hissəsidir. Həmçinin, gəlinin ər evinə aparıldığı zaman onun ətrafında olan insanların mahnı oxuması, rəqs etməsi və şənlik təşkil etməsi də bu mərasimin vacib elementlərindən biridir.
Gəlinatlandı mərasimi zamanı ifa olunan xüsusi mahnılar və ya havalar da mövcuddur. Bu havalar, gəlinin yeni həyatına uğurlu başlanğıc arzusunu, ayrılığın kədərini və eyni zamanda sevincini əks etdirir. Bu musiqi parçaları, həm də gəlinin gələcək həyatında xoşbəxtlik diləyini ifadə edir. Hər bir bölgənin özünəməxsus gəlinatlandı havaları var idi və bu da Azərbaycanın musiqi mədəniyyətinin müxtəlifliyini göstərir.
Müasir dövrdə gəlinatlandı mərasiminin əvvəlki qədər geniş yayılmadığını görmək olar. Lakin bu adətin tarixi və mədəni əhəmiyyətini nəzərə alaraq, onun qorunub saxlanması və gələcək nəsillərə ötürülməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Gəlinatlandı, Azərbaycan xalqının ənənələrini, adət-ənənələrini və mədəniyyətini öyrənmək üçün vacib bir mənbədir.