Gəzəl: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yeri olan "gəzəl" sözü, əsasən, narın qabığı üçün işlədilən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "nar qabığı" kimi təqdim olunsa da, "gəzəl"in mənası daha geniş və tarixi kontekstdə daha maraqlıdır. Çünki keçmişdə, xüsusilə də təbii rənglərin geniş istifadə olunduğu dövrlərdə, nar qabığı (gəzəl) qiymətli bir rəngləyici maddə kimi məişətdə geniş tətbiq olunmuşdur. Toxuculuqdan tutmuş, taxta əşyalarının rənglənməsinədək, müxtəlif məqsədlər üçün nar qabığının rəngverici xüsusiyyətlərindən istifadə edilirdi. Beləliklə, "gəzəl" yalnız bir bitki hissəsi deyil, həm də əmək alətlərinin və bədii əsərlərin yaradılmasında mühüm rol oynayan bir material idi.
Misallarımızda da bu əhəmiyyəti görmək mümkündür: "Gəzəl əllərimi qaraldıb" ifadəsi, nar qabığı ilə əl işləri ilə məşğul olmanın nəticəsini – əllərin qaralmasını – göstərir. Bu, "gəzəl"lə bağlı əmək prosesinə işarədir. "Şəhriyarın ürəyi də yarılmış bir nara bənzər; Tökülüb dənə sözləri" misalında isə "gəzəl"in metaforik istifadəsinə rast gəlirik. Yarılmış narın dənələrinin tökülməsi, Şəhriyarın ürəyinin kədərindən, sözlərinin qopub səpələnməsindən bəhs edir. Beləliklə, "gəzəl" yalnız bitki hissəsi deyil, həm də təsvir vasitəsi kimi ədəbiyyatda istifadə olunan simvolik bir məna daşıyır.
Yekun olaraq, "gəzəl" sözü sadəcə bir bitki termini olmanın xaricində, zəngin mədəni və tarixi kontekstə malik, rəng, əmək, hətta duyğu və hissləri ifadə edən çoxşaxəli bir leksik vahiddir.