izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gicik sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir sözdür və əsasən ağılsızlığı, axmaqlığı, səhlənkarlığı və ya dəlilik əlamətlərini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "gic, axmaq, sarsaq, dəli" kimi təriflənsə də, onun mənası daha çox kontekstdən asılı olaraq dəyişir və daha incə çalarlara malikdir.

Birinci olaraq, "gicik" sözü sadəcə ağılsızlığı ifadə etməklə yanaşı, həm də bu ağılsızlığın bir qədər zarafatlı, əyləncəli tərəfini vurğulayır. Məsələn, "O, elə gicik bir iş gördü ki!" cümləsindəki "gicik" sözü, şəxsin etdiyi işin axmaqlığını vurğulamaqla yanaşı, həm də bu axmaqlıqdan doğan əyləncəni, gülməli vəziyyəti də ifadə edir. "Gicik" "axmaq"dan fərqli olaraq, tənqidi bir tonda deyil, daha çox yumşaq, zarafatlı bir tonda işlədilir.

İkinci olaraq, "gicik" sözü şəxsin davranışlarının gözlənilməz, qeyri-adi və ya nəzarətdən kənarda olmasını da bildirə bilər. Bu mənada "dəli" sözünə daha yaxındır, lakin yenə də "dəli"nin ağır və ciddi anlamından fərqli olaraq, daha yumşaq, hətta sevimli bir çalar daşıyır. Məsələn, "O, gicikcəsinə qaçdı" cümləsində "gicikcəsinə" sözü qaçışın qeyri-adi, planlaşdırılmamış və bir az da nəzarətdən çıxmış olduğunu ifadə edir.

Üçüncüsü, "gicik" sözü bəzən uşaqlara, əhval-ruhiyyəsi yüksək olan insanlara şirinliklə və sevgi ilə istiraət mənasında da işlədilir. Bu halda sözün mənfi mənası tamamilə itir və sevimlilik, şirinlik əsas məna olur.

Nəticə olaraq, "gicik" sözü sadə lüğət mənasından daha zəngin bir məna yükünə malikdir. Onun mənası kontekstdən, danışığın üslubundan və nitq iştirakçıları arasındakı münasibətlərdən asılı olaraq dəyişir və "axmaq", "dəli", "sarsaq" kimi sözlərdən fərqli olaraq, daha çox yumşaq, zarafatlı və hətta sevimli bir ifadə kimi işlədilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz