izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gipslilik, bir torpaq və ya materialın tərkibində gipsin (kalsium sulfat dihidrat, CaSO₄·2H₂O) miqdarını ifadə edən bir termindir. Sadəcə "gips olma" deyə təsvir etmək yetərli deyil, çünki gipsliliğin dərəcəsi və təsiri müxtəlif amillərdən asılı olaraq dəyişir. Bu amillər arasında gipsin mineraloji forması, zərrəciklərin ölçüsü və paylanması, eləcə də torpağın digər kimyəvi və fiziki xüsusiyyətləri yer alır.

Yüksək gipslilik, torpağın bəzi xüsusiyyətlərinə əhəmiyyətli təsir göstərə bilər. Məsələn, gips torpağın su tutma qabiliyyətini və drenajını dəyişə bilər. Az miqdarda gips torpağın strukturunu yaxşılaşdıraraq, suyun daha yaxşı süzülməsinə və bitkilərin qidaları daha asan əldə etməsinə kömək edə bilər. Lakin, çox yüksək miqdarda gips, torpağın duzlaşmasına və bəzi bitkilərin inkişafına mane ola bilər. Belə hallarda suvarma suyu ilə yuyulması tələb oluna bilər.

Torpağın gipslilik dərəcəsi müxtəlif üsullarla müəyyən edilir. Bu üsullar arasında kimyəvi analizlər, fiziki ölçmələr və elektromaqnit üsulları yer alır. Analiz nəticələri, ümumiyyətlə, gipsin kütlə faizi və ya konsentrasiyası ilə ifadə olunur. Bu rəqəmlər torpağın münbitliyinin qiymətləndirilməsi, əkinçilik tədbirlərinin planlaşdırılması və suvarma rejiminin tənzimlənməsi üçün vacibdir.

Gipsli torpaqlar dünyanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə quru və yarım-quru zonalarda geniş yayılmışdır. Gipsli torpaqların xüsusiyyətlərini başa düşmək, bu zonalarda kənd təsərrüfatının davamlı inkişafı üçün olduqca vacibdir. Gipsli torpaqların idarə olunması üçün müvafiq tədbirlərin seçilməsi, məhsuldarlığın artırılmasına və torpaqların deqradasiyasının qarşısının alınmasına kömək edəcəkdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz