izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Giriftar sözü farsca mənşəli olub, "tutulmuş", "ələ keçirilmiş", "həbs olunmuş" mənalarını əks etdirir. Lüğətlərdə sadəcə "tutulmuş", "düçar", "mübtəla" kimi tərcümələrlə qarşılaşsak da, giriftar sözünün daha zəngin bir məna spektrinə sahib olduğunu söyləmək olar. Bu zənginlik sözün istifadə edildiyi kontekstdən asılı olaraq dəyişir.

Məsələn, fiziki bir tutulma halını ifadə edə bilər; bir insanın polis tərəfindən həbs olunması və ya bir heyvanın ovçunun toruna düşməsi kimi. Lakin giriftar, daha çox metaforik mənada, bir insanın müəyyən bir vəziyyətə, xəstəliyə, və ya mənfi bir duyğuya "tutulmuş" və ya "məğlub olmuş" halını da ifadə edir. Bu mənada "giriftar olmaq" ifadəsi passiv bir vəziyyəti, bir nəyəsə məhkum olmağı, onun təsirindən qaçmağın mümkün olmamasını bildirir.

Misal üçün, "giriftar olmuşam ağır bir xəstəliyə" ifadəsi xəstəliyin insanı tam olaraq ələ keçirdiyini, onun həyatını təsir altına aldığını bildirir. Eynilə, "kədərin giriftarında idi" ifadəsi də insanın kədər hissinə tamamilə qapıldığını, bu hissin onun həyatını zəhərlədiyini ifadə edir. Beləliklə, giriftar sözü, yalnız sadə bir tutulma hərəkətini deyil, daha çox bir vəziyyətə bağlılığın, məğlubiyyətin və təslim olmağın ifadəsidir.

Nəhayət, ədəbi əsərlərdə giriftar sözünün istifadəsi daha da poetik və ifadəli olur. Yuxarıdakı misalda olduğu kimi, bu söz şairin obrazlı düşüncəsini, dramatik bir vəziyyətin qabardılmasını təmin edir. Giriftar sözünün bu cür istifadəsi əsərin əhval-ruhiyyəsinə və stilistik xüsusiyyətlərinə böyük təsir göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz