izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gizildəmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "yorğunluqdan, ağrıdan, soyuqdan sancmaq, göynəmək" kimi tərif edilməkdən daha çox təfərrüatlı və zəngindir. Bu söz, fiziki bir narahatlıqdan daha çox, daxili bir hissi təsvir edir. Sözün kökünə nəzər salsaq, "gizil" sözünün qaranlıq, qatı, gizli mənaları ilə əlaqəli olduğunu görərik. Beləliklə, "gizildəmək" sadəcə ağrı və sancı demək deyil, daha çox bu ağrının daxili, gizli bir hissədə, bədənin dərinliklərində yaranması və orada yayılması kimi təsəvvür olunur.

Misal olaraq verilən cümlədəki ("O əyilib şırranda əllərini yudu, barmaqları donub gizildəyincə qalxıb o tərəf-bu tərəfə boyla") əllərin donması, sadə bir donma deyil, bəlkə də uzun müddət soyuqda qalmaqdan, şiddətli bir soyuqdan əmələ gələn, sümüklərə qədər hopan, daxili bir sızı kimi təsvir olunur. "Gizildəmək" bu sızının, bu daxili ağrının bir ifadəsidir. Barmaqların donub "gizildəməsi", onların hərəkətsizliyini, ağırlığını, hətta cansızlığını belə bildirə bilər. Bu, sadə bir fiziki ağrıdan daha çox, soyuğun bədənə daxil olub, onu dərinliklərdən sızlatan, "gizlədən" bir təsir kimi qəbul edilir.

Beləliklə, "gizildəmək" sözünü sadəcə "sancmaq" və ya "göynəmək" kimi tərif etmək onun ifadə etdiyi zəngin məna dünyasını əks etdirmir. Bu söz, dərin, daxili, gizli bir ağrı və narahatlığı, bəzən də üşümənin sümüklərə qədər hopmasını təsvir edən, daha çox emosional və duyğusal bir təsiri ehtiva edir. Sözün kontekstdən asılı olaraq, yorulmanı, ağrını, soyuğu, hətta bir növ məyusluğu da bildirə biləcəyi qeyd edilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz