Gizir sözü, Azərbaycan dilinin zəngin mədəni irsinin tərkib hissəsi olan aşıq sənətinin özünəməxsus terminologiyasından biridir. Sadəcə “aşığa əks tərəf” mənasından daha geniş bir mənaya malik olan gizir, aşıq oyununun dinamikasını, oyunçular arasındakı qarşılıqlı əlaqəni və əsərin məzmununu tam başa düşmək üçün vacib bir anlayışdır.
Aşıq oyununda aşığın öz ifadə etdiyi, öz duyğu və düşüncələrini tərənnüm etdiyi tərəfə qarşı çıxan, ona cavab verən, fikirlərini mübahisə edən, ya da müdafiə edən tərəf “gizir” adlanır. Bu, sadəcə bir rəqib münasibəti deyil, daha çox bir dialoq, bir qarşıdurma və nəticədə bir harmoniya axtarışıdır. Gizirin rolu aşığın ifadə etdiyi düşüncələrin daha dəqiq, daha dolğun, daha əhatəli şəkildə ortaya qoyulmasına, müxtəlif baxış bucaqlarının sərgilənməsinə və beləliklə də əsərin bədii keyfiyyətinin artmasına xidmət edir.
Aşıq toxumaq, bir həqiqəti ifadə etmək, bir mövzunu tərənnüm etmək deməkdirsə, gizir bu toxumanın möhkəmlənməsinə, bədii forma və məzmununun daha da zənginləşməsinə kömək edən bir toxuma elementidir. “Aşıq toxudu, ya gizir?” sualı da bu baxımdan aşıq sənətinin əsas xüsusiyyətlərindən birini əks etdirir: fikrin müxtəlif tərəflərdən əhatə olunması, mübahisələrin, qarşıdurmaların vasitəsilə həqiqətin daha yaxşı anlaşılmasının əldə edilməsi.
Beləliklə, gizir sadəcə bir oyunçu deyil, aşıq sənətinin ayrılmaz bir hissəsidir, aşıq şeirinin estetik və bədii potensialının üzə çıxarılmasında mühüm rol oynayan bir elementdir. O, aşıq sənətinin dialektikasını, qarşıdurma vasitəsilə həqiqətə doğru irəliləmə fəlsəfəsini əks etdirən bir simvoldur.