izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gövşən sözü Azərbaycan dilində əsasən heyvanların, xüsusilə də iri buynuzlu heyvanların (inek, qoyun və s.) nəfəs alarkən çıxardıqları səs üçün işlənir. Lüğətlərdə "gövşək" sözü ilə sinonim kimi göstərilsə də, "gövşən" daha çox uzun, dərin və ritmik bir nəfəs alıb-vermə səsi kimi təsəvvür olunur. Gövşək isə daha qısa, dərin olmayan bir səs ifadə edə bilər.

Bu səs adətən sakit və səssiz bir mühitdə daha aydın eşidilir. Məsələn, yuxarıdakı nümunədə olduğu kimi, kəndin sakitliyində qoyunların öskürtüsü ilə yanaşı inəklərin gövşən çalması (yəni gövşəməsi) qulaqları oxşayır. Gövşən çalmaq ifadəsi inəyin sakit, ritmik şəkildə nəfəs alıb-verməsini, bu zaman çıxardığı səsi ifadə edir. Bu səs, heyvanın rahatlığının və ya doymasının göstəricisi ola bilər.

Maraqlı bir məqam da odur ki, "gövşən" sözü, sadəcə səs təsviri olaraq deyil, həm də bu səsin yarandıgı fiziki prosesi əks etdirir. Yəni, sözün özü heyvanın daxili orqanlarının işini, nəfəs alıb-vermə mexanizmini səs vasitəsi ilə bizə çatdırır. Bu baxımdan "gövşən" sözü, sadə bir sinonim deyil, dilə zənginlik qatan, mənalı bir səs təsviridir.

Qısacası, "gövşən" sözü inkişaf etmiş Azərbaycan dilinin təsviri imkanlarını göstərən, sözün həm səs, həm də məna tərəfini əhatə edən, zəngin bir leksik vahiddir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz