Gur sözü Azərbaycan dilində əsasən "güclü", "qüvvətli" və "şiddətli" mənalarında işlənən bir sifətdir. Lüğətlərdə verilən qısa izahlar bu sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. "Gur" yalnız fiziki güc və şiddəti deyil, həm də səs, işıq, rəng, duyğu və hətta əhval-ruhiyyənin intensivliyini ifadə edə bilir.
Məsələn, "günəşin gur şüaları" ifadəsində "gur" sözü günəş şüalarının parlaqlığını, intensivliyini və gücünü vurğulayır. Bu, sadəcə "güclü şüalar" deməkdən daha təsirli və obrazlıdır. "Gur səs" deyəndə isə səsin ucalığını, həcmini və eşitmə qabiliyyətini tamamilə əhatə edən gücünü nəzərdə tuturuq. "Gur yağış"da yağışın şiddətini, "gur od"da isə odun alovunun şiddətini və istiliyini görürük.
Maraqlıdır ki, "gur" sözü bəzən metaforik mənada da işlənə bilər. Mətndə verilən "ocağı gur qaladı" misalında "gur" sözü ocağın yaxşı qızdırıldığını, alovunun güclü və canlı olduğunu ifadə edir. Bu, sadəcə "ocağı qızdırdı" deməkdən fərqli olaraq, daha canlı və təsvirli bir ifadədir. Həmçinin, "gur əhval-ruhiyyə" kimi ifadələr də mövcuddur ki, bu da şəxsin həyəcanlı, enerjili və coşğun bir vəziyyətdə olduğunu bildirir.
Beləliklə, "gur" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsas mahiyyətini güc, intensivlik və şiddət təşkil edir. Bu sözün istifadəsi nitqi daha obrazlı və təsirli edir, əyani təsvirlər yaradır və həmsöhbətdə daha dərin bir təəssürat yaradır.