Gücənmək felinin əsas mənası, bir işi yerinə yetirmək üçün fiziki və ya ruhi güc sərf etmək, var gücü ilə çalışmaq deməkdir. Sadəcə “güc tətbiq etmək” deyil, bu prosesdəki səy və əzmkarlığı da əks etdirir. Məlumat verilən misalda olduğu kimi, ağır bir əşyanı qaldırmaq üçün göstərilən səy gücənmək kimi ifadə olunur. Bu, istər fiziki, istərsə də mənəvi bir çətinliyin öhdəsindən gəlmək üçün göstərilən maksimal səydir.
Lüğətdəki tək misal gücənməyin fiziki tərəfini göstərsə də, bu sözün daha geniş mənaları vardır. Məsələn, bir hədəfə çatmaq üçün uzun müddət əziyyət çəkmək, çətinliklərlə mübarizə aparmaq, özünü məcbur etmək də gücənmək kimi ifadə oluna bilər. Bir işə o qədər həvəslə girişmək ki, özü üçün həddindən artıq yük yaratsın və bütün qüvvəsini sərf etsin. Bu baxımdan, gücənmək sözü yalnız fiziki əmək deyil, həm də ruhi gərginliyi, iradəni, əzmkarlığı ifadə edir. Beləliklə, “imtahanda gücənmək”, “həyatda gücənmək”, “vəzifənin öhdəsindən gəlmək üçün gücənmək” ifadələri də məqbuldur.
Şeir misalında isə gücənmək sözü daha dramatik bir kontekstdə istifadə olunur. Hacı'nın “bərk-bərk gücənməsi” sadəcə fiziki güc tətbiqi deyil, eyni zamanda qəzəb, qətiyyət və düşməninə qarşı göstərdiyi müqaviməti ifadə edir. Bu mənada gücənmək, qarşılaşdığı təhlükəni dəf etmək üçün göstərdiyi son dərəcə səyi, bütün varlığını ortaya qoymasını əks etdirir. Beləliklə, gücənmək sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, hər halda səy, əzmkarlıq və var gücü ilə çalışmanı ifadə edir.